نایلون چیست؟ تفاوت نایلون و نایلکس

نایلون یکی از پرمصرف‌ترین پلیمرهای جهان است که در دسته‌ی بزرگترین ضایعات پلاستیکی قرار می‌گیرد و کاربردهای فراوانی در صنعت بسته بندی دارد. نایلون یکی از انواع الیاف مصنوعی است که اولین بار توسط دو مخترع به نام های والاس کارثرایت و پال هالوز در سال ۱۹۳۱ در شرکت دوپونت در ایالات متحده آمریکا تولید شد. این الیاف جایگزینی برای ابریشم بود و به دلیل خصوصیات ویژه‌ای که داشت مثل سبکی، مقاومت به خوردگی و ضربه، استحکام بالا و قابلیت کاربرد در درجه حرارت بالا، به سرعت محبوبیت یافت. 

نایلون، از گذشته تا به امروز در موارد مختلف کاربردهای فراوان داشته است. افراد زیادی هستند که کلمه نایلون و نایلکس را به جای هم استفاده می‌کنند. این مساله به این دلیل است که اطلاعات درستی از تفاوت‌های میان نایلون و نایلکس ندارند. در این مقاله قصد داریم تا ضمن معرفی نایلون، به تفاوت نایلون و نایلکس به طور مختصر، بپردازیم. همچنین قصد داریم تا آشنایی مختصری درباره کاربرد نایلون داشته باشیم؛ و این که چه مواردی باعث تمایز نایلون، از نایلکس می‌شود. با ما همراه باشید.

نایلون چیست؟

هر ماده پلاستیکی مصنوعی که در اکثر موارد متشکل از پلی آمید هایی با وزن مولکولی بالا هستند. و به عنوان یک الیاف مصنوعی شناخته شده است را نایلون می گویند. نایلون، نوعی فیلم دمشی است که از پلی‌اتیلن تولید می‌شود. چهار عنصر کربن، هیدورژن، نیتروژن و اکسیژن از عناصر سازنده نایلون به شمار می‌روند.

در کنار هم قرار گرفتن این عناصر خاصیت انعطاف‌پذیری و چغرمگی زیادی را برای نایلون‌ها به ارمغان آورده است. نایلون‌ از دسته‌ای از پلیمرها که دارای ساختاری پلی‌آمیدی هستند، تولید می‌شود. این محصول در درجه‌های مختلفی تولید می‌شود که درجه ۶ و ۶.۶ آن بیشترین میزان کاربرد در بازار و صنایع مختلف را دارند. نایلون‌ها به انواع مختلفی مانند نایلون حباب‌دار، نایلون شیرینگ، نایلون سه لایه و پنج لایه، حباب‌دار پاکتی و… تقسیم بندی می‌شوند.

تاریخچه نایلون

درباره تاریخچه صنعت تولید نایلون چه می دانید؟ برای همه ما انسان‌ها لازم است که نسبت به موادی که با آن‌ها در ارتباط هستیم اطلاعات کافی داشته باشیم. در این مقاله از سایت ویکی نایلون به بررسی تاریخچه صنعت تولید نایلون می پردازیم. با ما همراه باشید.

خاستگاه و علت نام گذاری نایلون

شرکت دوپن مسیری طولانی برای انتخاب نام محصولات خود پیمود. در ۱۹۴۰، جان اِکِلبری از این شرکت، بیان کرد که حروف “نایل” دلخواه انتخاب شدند و “ون” از پسوند سایر فیبرها مثل کتان و ریون گرفته شد.

کتابی که بعدا توسط دوپن منتشر شد (کانتکست، جلد ۷، شماره ۲، ۱۹۷۸) توضیح داد که در ابتدا قرار بود نام محصول “نوران” (NoRun) باشد (“ران” به معنای شکافتن (unravel) ) اما بعدا اصلاح شد تا چنین ادعای بدون توجیهی را عنوان نکند.

چون این محصولات واقعاً شکاف ناپذیر نبودند، مصوت های آن تغییر داده شدند تا “nouraon” بدست آید، که این هم بعدا به “nilon” (نیلون) تغییر داده شد تا بار معنایی “عصبی” آن کمتر شود. برای تلفظ آسان، i ( ی) به y (آی) تغییر داده شد

پیدایش نایلون 

نایلون نوعی بسپار (پلیمر) ترکیبی و پلی آمید می‌باشد که اویلین بار در نهم اسفند ۱۳۱۳ یا ۲۸ فوریه ۱۳۹۵ توسط والاس کارترز در مرکز پژوهش دوپونت تولید شد. نایلون یکی از پر کاربرد ترین پلیمر هاست نایلون نوعی. از گرما نرم است که از مواد نرم تولید شده است. این پروژه محصول ساختاری جدید در شرکت دوپن بود که توسط چارلز استاین در ۱۹۲۷ پیشنهاد شد، که در آن دپارتمان مواد شیمیایی متشکل از چند تیم تحقیقاتی کوچک بود که تمرکز آن ها بر “تحقیقات پیشرو” در شیمی بود که به “کاربردهای عملی منتهی می شدند”.

مدرس هاروارد، والاس هیوم کاروترز برای هدایت تیم تحقیقاتی پلیمر استخدام شد. در ابتدا به او اجازه داده شد که روی تحقیقات محض، ساختن و آزمایش کردن نظریه های شیمیدان آلمانی، هرمن اِشتاودینگر، تمرکز کند. او بسیار موفق بود، زیراکه تحقیقاتی که او انجام داد دانش پلیمر را بسیار بهبود بخشید و به پیشرفت علوم کمک کرد. اولین کاربردهای بازرگانی از نایلون در ساخت برس مسواک در سال ۱۹۳۸ و نیز جوراب زنانه در سال ۱۹۴۰ بود نایلون ۶ و نایلون ۶۶ مهم‌ترین پلی‌آمید اند که د صنعت به صورت لیف به کار برده می‌شوند.

نایلون اولین پلیمر ترکیبی است که در تجارت پیروز است. در جنگ جهانی دوم ابریشم کیمیا شده بود. بنابراین نایلون ساخته شد تا به جای ابریشم مورد استفاده قرار گیرد نایلون در آن زمان در ساخت بعضی وسایل نظامی مانند چتر نجات ، جلیقه توپ خانه ضد هوایی و تایرهای بسیاری از انواع خودروهای نظامی به کار برده می‌شد. غیر از نایلون ۶ و ۶۶ که در  نساجی به شکل لیف مورد استفاده قرار می‌گیرند، نایلون دیگر نیز تولید شده‌اند که اکثراً در مراحل اولیه تولید خود هستند و بعضی هم به علت گرانی مواد اولیه در سطح تجاری تولید نمی‌شوند.

نایلون اولین الیاف مصنوعی بود که  به دست انسان ساخته می شود نایلون پلیمری است که توسط والاس کاروترز متخصص شیمی آلی کمپانی دوپونت درسال ۱۹۳۵ یکی از بزرگترین تولید کننده های مواد شیمیایی درآمریکا وجهان است.وی روی این پروژهکارکرد تادرنهایت موفق شد درسال ۱۹۳۸اولین محصول نایلونی که مسواک باالیاف نایلون بود،تولید کند بعداز تولید مسواک معروفترین محصول نایلونی  که همان جوراب نایلونی زنانه بود به وجود آمد پس از این کشف بزرگ بسیاری دانشمندان درپی بدست آوردن محصولات جدید وکشف راز نایلون بودن و در این راستا آزمایش های گوناگونی انجام می دادند .

روزی هنگامی یکی از این آزمایش ها ناگهان ماده ای تهیه شد که مانند شکلات کش می آمد وقتی که سرد شد متوجه شدند که بهتر وبیشتر کش م آید وهمین اتفاق باعث شد که شیمی دانان به این فکر بیافتند که از این ماده الیافی برای پوشاک استفاده کنند ودرراستای این هدف بعداز چندین سال مکار مستمر به الیاف جدیدی به نام نایلون دست پیداکردند. یکی ازشعارهایی که برای تبلیغ نایلون از آن استفاده می کردند آن رامستحکم تراز فولاد ولطیف مثل تارعنکبوت تعبیر می کردند.

امروز نایلون درصنایع متنوعی مثل لاستیک ماشین چترنجات ،چادر طناب و… استفاده می شود. هنگامی که به عقب بر میگردیم متوجه می شویم که یکی از عواملی که باعث شد به فکر درست کردن الیاف جدیدی بیافتند بالابودن قیمت بالای ابریشم آسیایی بود که اکثر از ژاپن وارد می شد.یکی ازبزرگترین مشتریان ابریشم ژاپن ارتش آمریکایی هابودند وبه دلیل باا بودن قیمت ابریشم دست یافتن به نایلون برای آن ها موفقیت ودستاورد مهمی بود که درطول جنگ جهانی دوم نایلون جایگزین ابریشم آسیایی شد واین ظربه ی مهلکی برای بازار ابریشم ژاپن بود.

معرفی انواع مختلف نایلون

نایلون‌ها در گریدهای مختلفی تولید و در بازار عرضه می‌شوند. انواع نایلون‌ها بر مبنای نوع کاربرد آن‌ها در چند دسته تقسیم می‌شوند، که مهم‌ترین آن‌ها نایلون‌های صنعتی و نایلون عریض است و سپس سایر نایلون‌ها. در ادامه شما را با انواع نایلون آشنا می‌کنیم.

استرچ های بسته بندی

فیلم استرچ که به عنوان استرچ‌ بسته‌بندی شناخته می‌شود، فیلم‌ پلاستیکی بسیار کشسانی است که معمولا از پلی‌اتیلن با چگالی کمِ خطی (LLDPE) ساخته شده است و به‌ منظور بسته‌بندی به دور وسایل پیچیده می‌شود. فیلم استرچ در بیشتر موارد برای بسته‌بندی و ایمن کردن محصولات روی پالت‌ها استفاده می‌شود و دارای انواع مختلفی است و در صنعت غذایی و کشاورزی نیز کاربرد دارد.

نایلون شیرینگ

این نایلون‌ها در ضخامت‌های مختلفی تولید می‌شوند. در صنایع مختلف برای حفاظت از محصولات‌شان از این نایلون استفاده می‌شود. نایلون شیرینگ از پلی‌اتیلن تولید می‌شوند و وقتی در مقابل حرارت قرار می‌گیرند، حالت انعطاف‌پذیر پیدا می‌کنند.

نایلون حباب‌دار

نایلون‌های حباب‌دار معمولا قیمت بالاتری نسبت به سایر نایلون‌ها دارند. نایلون حباب‌دار برای حفاظت از محصولاتی استفاده می‌شود که در برابر ضربه حساس هستند و امکان شکستگی آن‌ها در حین جابه‌جایی وجود دارد. وزن این نایلو‌ن‌ها نیز نسبت به بقیه زیاد‌تر است.

نایلون کشاورزی و گلخانه‌ای

نایلونی است که جهت مصارف و بخش‌های مختلف کشاورزی استفاده می‌شود و خود آن به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شود. برای مثال مهم‌ترین نایلون کشاورزی نایلون گلخانه‌ای است که برای احداث گلخانه بکار می‌رود. این نایلون‌ها ضخامت زیادی دارند و در عین حال سبک هستند. این دو محصول را در مقاله‌های «بررسی جامع نایلون کشاورزی» و «نایلون گلخانه» مورد بررسی قرار داده ایم.

نایلون ساختمانی

نایلون صنعتی و ساختمانی از آن دسته نایلون‌های عریضی هستند که در ساخت و ساز ساختمان و صنایع مختلف کاربرد به سزایی دارند. نایلون‌ صنعتی و نایلون ساختمانی معمولا به عنوان کاور ساختمان، در صنعت کشاورزی، محافظت از مصالح ساختمانی، پوشش موقت وسایل، پوشش انبارها‌ و بناهای مختلف‌، امنیت و محافظت ناشی از طوفان و آب و هوا، حمل و نقل و… کاربرد دارند.

تفاوت انواع نایلون با انواع نایلکس

اگر می‌خواهید تفاوت نایلون و نایلکس را از ظاهر آن‌ها تشخیص دهید، باید بدانید که نایلکس ظاهری خشک و مات دارد. با دست زندن به نایلکس مشاهده خواهید کرد که سر و صدای زیادی تولید می‌کند. اما در خصوص نایلون قضیه کاملا برعکس است؛ چون نایلون‌ها معمولا دارای ظاهری انعظاف‌پذیر و نرم هستند و سطحی براق و شفاف دارند که نور تا حدودی از آن‌ها عبور می‌کند. موقع استفاده از نایلون سر و صدای چندانی ایجاد نمی‌شود.

نایلون، نوعی فیلم دمشی است که از پلی‌اتیلن تولید می‌شود. چهار عنصر کربن، هیدورژن، نیتروژن و اکسیژن از عناصر سازنده نایلون به شمار می‌روند. در کنار هم قرار گرفتن این عناصر خاصیت انعطاف‌پذیری و چغرمگی زیادی را برای نایلون‌ها به ارمغان آورده است. نایلون‌ از دسته‌ای از پلیمرها که دارای ساختاری پلی‌آمیدی هستند، تولید می‌شود. این محصول در درجه‌های مختلفی تولید می‌شود که درجه ۶ و ۶.۶ آن بیشترین میزان کاربرد در بازار و صنایع مختلف را دارند.

نایلکس نیز از ترکیب نوعی پلی‌اتیلن سنگین و سبک ساخته می‌شود که ظاهر خشک و در عین حال مقاوم را برای آن به همراه می‌آورد. میزان چغرمگی نایلکس‌ها در مقایسه با نایلون‌ها کمتر است. نایلکس‌ها را می‌توان در ضخامت‌های مختلف تولید کرد. تفاوت کیسه نایلون و کیسه نایلکس در ضخامت و ظاهر آن‌ها قابل تشخیص است.

ساختار نایلون

پلی آمیدها ممکن است از یک اسید دی کربوکسیلیک و یک دی آمین یا از یک اسید آمینه که قادر به تراکم خود است یا لاکتام آن ساخته شوند که با گروه عاملی -CONH- در یک حلقه مشخص می شود، مانند ε-کاپرولاکتام. با تغییر اسید و آمین می توان محصولاتی سخت یا نرم، انعطاف پذیر و لاستیکی ساخت. پلی آمیدها به صورت رشته یا به صورت قالب گیری تولید می شود، نایلون ها با درجه بالایی از کریستالی بودن مشخص می شوند، به ویژه آنهایی که از آمین های اولیه به دست می آیند. تحت کشش، جهت گیری مولکول ها ادامه می یابد تا زمانی که نمونه به حدود چهار برابر طول اولیه خود کشیده شود، این ویژگی در رشته ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

دو مورد از موادی که برای سنتز رایج ترین نوع نایلون ها استفاده می شود، اسید آدیپیک و هگزامتیلن دی آمین، هر کدام دارای شش اتم کربن هستند و محصول نایلون ۶۶ نامگذاری شده است. هنگامی که کاپرولاکتام ماده اولیه است، نایلون ۶ به دست می آید که به این دلیل نامیده می شود که دارای شش اتم کربن در واحد اصلی است.

تعداد کمی از مواد پلیمری مختلف از نظر شیمیایی وجود دارد که همه آنها نایلون نامیده می شوند. چند نمونه از این نوع محصول پلیمری عبارتند از :

• نایلون ۶۶: این پلیمر یکی از اولین پارچه های کاملاً مصنوعی بود و از ترکیب هگزامتیلن دی آمین و اسید دی کربوکسیلیک به وجود می آید. نمک حاصل را می توان ذوب کرد تا الیاف تشکیل دهد یا برای اهداف خالص سازی متبلور شود.
• نایلون ۶: این نوع پلیمر گاهی برای ساخت پارچه های نایلونی استفاده می شود، اما برای این کاربرد از نایلون ۶۶ محبوبیت کمتری دارد.
• نایلون ۴۶: این نوع پلیمر فقط توسط شرکت بین المللی DSM تولید می شود و با نام استانیل به بازار عرضه می شود. در حالی که این پلیمر معمولاً در پارچه ها استفاده نمی شود، اما به دلیل مقاومت در برابر محیط های نامناسب شناخته شده است و معمولاً در اجزای موتور مانند گیربکس ها، ترمزها و سیستم های خنک کننده هوا مورد استفاده قرار می گیرد.
• نایلون ۵۱۰: این پلیمر نیز در ابتدا توسط DuPont ساخته شد و قرار بود جایگزینی برای نایلون ۶۶ باشد. با این حال، هزینه های تولید در نهایت تولید انبوه این پلیمر را برای مقاصد پارچه ای ممنوع کرد و در حال حاضر عمدتاً در کاربردهای صنعتی و علمی استفاده می شود.
• نایلون ۱۶: این پلیمر از اختلاط آدیپونیتریل، فرمالدئید و آب ساخته می شود، اما معمولاً در پارچه ها مورد استفاده قرار نمی گیرد.
   

کاربردهای انواع نایلون در صنایع مختلف

نایلون‌ها با توجه به ضخامت، نوع مواد اولیه، مواد‌های افزودنی، تعداد لایه‌ها،جنس نایلون، ابعاد و انداره در موارد مختلفی مانند موارد زیر کاربرد دارند:

• صنعت بسته بندی: که یکی از مهم‌ترین نایلون‌ها را برای خود دارد. نایلون بسته بندی خود ویژگی‌ها و انواع مختلفی دارد.
• صنعت کشاورزی: صنعتی بسیار مهم است، نایلو‌های کشاورزی نقش مهمی را در این صنعت ایفا می‌کنند.
• ساختمان سازی: تحول نسبتا بزرگی را در ساخت و ساز ساختمان‌ها ایجاد کرده است.
• پوشش برای انبار‌ها و بنا‌های مختلف مثل گلخانه‌ها، استخر و…

«کاربرد نایلون در صنایع مختلف آنفدر زیاد و مهم است که، با توجه به وضعیت اقتصادی بد کشور، یکی از مهم‌ترین محصولاتی است، که جزع تولیدات مهم داخلی کشور ایران است. افرادی که با نایلون سرو کار دارند، به درک مهمی از چیستی نایلون، به طور صفر تا صد آن رسیده اند.»

ویژگی‌های نایلون

نایلون از پلی اتیلن سبک با همان LDPE تولید شده که دارای ویژگی های منحصر به فردی است که می توان به موارد زیر اشاره کرد.

• نرم و انعطاف پذیری
• شفافیت و روشنایی بالا ( در مقایسه با نایلکس کمی مات تر است )
• در صورت لمس آن سر و صدای زیادی به گوش شما نمی رسد ( بالعکس نایلکس )
• ضریب اصطکاک پایین
• مقاومت عالی در برابر خراش و ساییدگی

نایلون به علت ظاهر مات تر بیشتر برای بسته بندی کالا و مواد غذایی و یا کیسه های دسته دار که ظاهر شیک اهمیت بیشتری از مقاومت و استحکام دارد مورد استفاده قرار می گیرد.

جمع بندی

در این مقاله به سوال نایلون چیست پاسخ داده شد و به کاربرد نایلون و تفاوت نایلون و نایلکس پرداخته شد. همانطور که اشاره شد تفاوت نایلون و نایلکسدر مواد تشکیل دهنده آن‌ها، جنس، کارایی و… است. به طور کل استفاده از نایلون‌ها عضو جدایی ناپذیر زندگی امروزه‌ بشر است، به طوری که اصلا به نبود آن‌ها فکر نمی‌کنیم و نمی‌دانیم که کشف این ماده پر کاربرد چه کمک‌های شایانی به بشریت کرده است.

لذا باید حواسمان باشد تا از این ماده به درستی استفاده کنیم تا به طبیعت کم‌ترین ضرر را وارد کنیم چرا که بیش از هزاران سال زمان لازم است تا این نوع مواد در طبیعت تجزیه شوند و این فرایند آسیب‌های جبران‌ناپذیری به حیوانات و گیاهان وارد می‌کند. حال که به درک درستی از مفهوم نایلون‌ رسیده‌ایم، وقت آن رسیده است که در صنعت خود بخواهیم از نایلون‌ها و نایلکس‌ها استفاده کنیم. لذا شناخت کامل و دقیق از تفاوت‌ مواد اولیه نایلون و نایلکس این دو باعث می‌شود تا انتخاب بهتری داشته باشیم تا کمک شایانی به صنعت خود کنیم.

ویکی نایلون