بازیافت فرش ماشینی/ بازیافت انواع الیاف

بازیافت فرش ماشینی/ بازیافت انواع الیاف

با افزایش جمعیت و کاهش منابع، بازیافت به یکی از اقدامات اجباری در تمامی صنایع حتی صنعت تولید فرش های ماشینی راه پیدا کرده است. شاید این سوال برایتان ایجاد شود که آیا اصلا می توان به بازیافت فرش پرداخت و اینکه اصلا فرش ها هم قابل بازیافت هستند؟!

در جواب به این سوال باید گفت بازیافت محصولی مانند فرش ماشینی  یکی از دغدغه های اصلی تولیدکنندگان این فرش ها است. زیرا طبق نظریه محققان وجود مواد سمی و خطرناک در فرش های ماشینی ممکن است  سلامت مصرف کنندگان را پس از بازیافت فرش به خطر بیاندازید. اما باید این را گفت امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی، بازیافت فرش با ماشین آلات و موادی درحال انجام است که به طور حداکثری به حذف مواد شیمیایی و خطرناک فرش های ماشینی پس از بازیافت سعی دارد.

بازیافت فرش های ماشینی در ایران

در حال حاضر، تولید فرش های ماشینی با قابلیت استفاده مجدد و بازیافت را کارخانه های انگشت شماری برعهده دارند و این کارخانه ها هم توانسته اند تا کمتر از ۱۰ درصد مواد اولیه ی فرش ماشینی را به مواد قابل بازیافت تغییر دهند.  یکی از اقداماتی که تولیدکنندگان فرش های ماشینی باید برای تولید فرش های ماشینی قابل بازیافت انجام دهند این است که، آن ها باید از تولیدات ناسالم که حاوی مواد خطرزا می باشد جلوگیری نمایند و سعی در پیروی از استانداردهای روز دنیا را دارند.

مشکلات بازیافت فرش در ایران

یکی از مشکلاتی که در بازیافت فرش های ماشینی ایرانی وجود دارد این است که حدود 80 درصد از فرش های ماشینی ایرانی را الیاف اکریلیک تشکیل می دهند که یکی از معایب این الیاف، بازیافت سخت آن است. چشم انداز تولیدات فرش ماشینی ایرانی باید به گونه ای باشد که تا چند سال آینده، اکثر تولید کنندگان فرش ماشینی در ایران سعی در کم کردن مواد شیمیایی از فرش های ماشینی نمایند تا بتوانیم شاهد کاهش مصرف و بازیافت محصولات به بهترین نحو باشیم.

مزایای بازیافت فرش های ماشینی:

• کاهش مصرف منابع نفتی و گازی و صرفه جویی در سوخت های فسیلی
• ایجاد فرهنگ مدیریت زباله های باقی مانده از فرش ها و بازیافت آنها و کاهش مصرف گرایی زندگی های مدرن
• کمک به اشتغال زایی
• کمک به حفظ کره زمین و حفظ محیط زیست
• کمک به حل مشکلات مربوط به محل های دفن زباله و کاهش آلودگی های کره زمین

روش بازیافت ضایعات فرش

یکی از متداول ترین روش های دفع ضایعات فرش ها و محصولاتی از این قبیل در حال حاضر، دور ریختن، مدفون نمودن و سوزاندن این محصولات می باشند . این در حالی است که میتوان از این ضایعات با مدیریت صحیح استفاده ی مجدد نمود.

استفاده مجدد از فرش های ماشینی یا همان بازیافت فرش ماشین در همان وضعیتی که تولید شده اند یا پس از تعمیر و بازسازی آنها در مقایسه با تولید فرش ماشینی جدید، موجب حفظ منابع  و کاهش چشمگیر هزینه های تولید می شود.بازیافت فرش های ماشینی که در برگیرنده فرآیندهایی برای تبدیل فرش کهنه و غیر قابل استفاده به محصولی جدید است. در مرحله ی اول بازیافت فرش ماشینی، ضایعات فرش دسته بندی و جداسازی می شوند. زیرا انواع مختلف الیاف فرش پس از دسته بندی ممکن است با استفاده از روش های مختلفی بازیافت شوند.

بطور کلی فن آوری های بازیافت فرش ماشینی، به چندین روش انجام می گیرند که یکی از روش های پرکاربرد در بازیافت،  بازیافت شیمیایی ضایعات فرش  و پلیمریزاسیون مجدد بازیافت ضایعات با استفاده از فرآیندهای شیمیایی برای پلیمریزاسیون مجدد برای بازیافت فرش های ماشینی با الیاف پلی استر و نایلون مناسب می باشد.

اولین مرحله این نوع بازیافت فرش ماشینی، شکستن زنجیرهای پلیمری مواد ضایعاتی به مونومرها برای تبدیل آن به مواد اولیه پلیمریزاسیون می باشد.

مرحله دوم این روش بازیافت، پلیمریزاسیون مجدد مونومرها است که پس از آن محصولی به لحاظ کیفیت مشابه با محصول بدست آمده از پلیمرهای  اصلی ایجاد می گردد.

فرآیندهای زیادی برای انجام این مرحله وجود دارد. مثلا استفاده از فرآیند آمینولیز که حرارت دهی پلیمر به کمک آمونیاک و آب در دمای بالاست، می تواند ساختار پلیمر نایلون را شکسته و آن را به مونومر تبدیل کند.

اگرچه فرآیند بازیافت شیمیایی فرش ماشینی بیش از سایر روش های بازیافت فرش نیازمند صرف انرژی زیرا در این روش تولید کننده به دنبال الیاف با کیفیت بالاتری پس از فرآیند بازیافت می باشد.

فرآیند بازیافت فیزیکی ضایعات فرش و تبدیل آنها به محصولات جدید

این روش یکی دیگر از فرآیندهای بازیافتی فرش های ماشینی است که شامل رویکردهایی مبتنی بر تبدیل ضایعات به شکل محصولات جدید با سطح  کیفیت و خواص شیمیایی و مکانیکی پایین تری به نسبت فرش ماشینی تازه تولید می باشد.

فرش های ماشینی بازیافت شده به این روش دارای کاربری کاملاً متفاوتی نسبت به محصول اولیه خواهند بود. برای مثال فرش های بزرگ پس از بازیافت به این شیوه ممکن است به پادری،گبه و گلیم تبدیل گردند.

در طی این فرآیند بازیافت، الیاف فرش از هم جداشده و با استفاده از ماشین آلاتی مخصوص به محصولات واسطه ای با کیفیت پایین تبدیل می شوند.

یکی دیگر از روش های بازیافت فیزیکی فرش، بازیافت پلیمرهای ترموپلاستیک، فرایند ذوب ریسی ضایعات فرشی، فرش و سایر ضایعات است.

برای انجام این فرآیند بازیافت فرش ماشینی، ابتدا ابعاد ضایعات از طریق تکه تکه کردن کاهش یافته و سپس مواد به یک اکسترودر وارد می شوند تا ذوب گردیده و ضمن گذر از منافذ رشته ساز به رشته های پلیمری تبدیل گردند. رشته های پلیمری سپس سرد گردیده و به قطعات کوچک تبدیل می شوند و درآخر هم به کمک این قطعات میتوان محصول را به محصولا دیگر تبدیل نمود. فرش های با جنس پلی پروپیلن، را می توان به راحتی از این طریق بازیافت کرد.

جمع بندی:

امروزه بازیافت فرش و انواع موادی از این قبلی در بیشتر کشورهای پیشرفته جهان مانند کشورهای اروپایی و آمریکا به یک امر رایج تبدیل شده است اما در کشورهای جهان سوم، پدیده ی بازیافت همچنان پدیده ای کاملا جدید است و کاربردی ندارد. البته تکنولوژی مورد استفاده در این صنعت نیز پیچیدگی های خاص خود را دارد و شاید این امر یکی از دلایل عدم توسعه بازیافت در صنعت فرش در ایران است.

فرش سهند

ویکی پلاست | مرجع بازار صنعت پلاستیک