ضرورت حضور مشاوران و روان‌شناسان در سازمان‌‌‌ها

ولی بارها در محافل خانوادگی و دوستانه این جمله شنیده شده که «من برای این کار ساخته نشده‌‌‌ام.» هنگام استخدام نیروی جدید، بهتر است در ابتدا به چند سوال زیر پاسخ دهیم:

آیا مدرک تحصیلی یا تجربه کاری به تنهایی برای گزینش و استخدام کافی است؟

آیا یک فرد می‌تواند علایق، توانمندی‌‌‌ها، مهارت‌‌‌ها و ضعف‌‌‌ها، خلق و خو، رغبت و انگیزه خود را به تنهایی تشخیص دهد؟

آیا مدیر و کارفرما می‌تواند با یک رزومه و یک مصاحبه شغلی نهایتا یک‌ساعته، به علایق، انگیزه‌‌‌ها، نقاط ضعف و توانایی و خصوصیات شخصیتی و رفتاری و اخلاقی فرد متقاضی شغل پی ببرد؟

آیا می‌توان استخدام‌‌‌ها را با حداقل خطا و ضایع نکردن هزینه‌‌‌های مالی و زمانی و انسانی سازمان انجام داد؟

آیا می‌توان استخدام‌‌‌ها را از وضعیت سنتی کنونی به تخصصی و علمی انتقال داد؟

عدم‌تناسب ویژگی‌‌‌های شغلی با روحیات و علایق فرد، موجب کاهش انگیزه، روزمرگی، بی‌‌‌حوصلگی، غیبت‌‌‌های زیاد، حضور با تاخیر، کاهش تعاملات مثبت، ایجاد تنش، عدم‌استفاده مفید از ساعات اداری، به هدر دادن زمان، حداقل کارآیی و عملکرد و چه‌بسا تاثیر گذاشتن در انگیزه سایر افراد در سازمان خواهد شد.

در ابعاد وسیع‌‌‌تر، تمام این اثرات می‌تواند منجر به افسردگی، اضطراب، عصبانیت‌‌‌های مکرر، عدم‌کنترل احساسات و رفتارهای نادرست و ناخوشایند در سازمان شود و در نهایت این نتایج باعث کاهش بهره‌وری و عملکرد و عدم‌تعهد و عدم‌مسوولیت‌‌‌پذیری نیروی کار می‌‌‌شود.

به طور مثال، آیا یک فرد درون‌‌‌گرا که جمع‌گریزی، ساکت بودن و میل به تنهایی مهم‌ترین ویژگی اوست، مناسب شغل بازاریابی هست؟ مسلما خیر. چون نیاز شغل بازاریابی، توانایی تعامل مثبت و سازنده با افراد مختلف است.  پس نوع شخصیت فرد در اکتساب شغل حائز اهمیت است.

پس برای استخدام، مدرک تحصیلی و تجربه کاری نیاز است، اما به تنهایی کافی نیست. برای جلوگیری از بروز این مشکلات در سازمان‌‌‌ها و کسب‌وکارها، بهترین راه‌حل حضور ثابت مشاوران متخصص و روان‌شناسان در سازمان‌‌‌هاست، چرا که پیشگیری بهتر از درمان است.

در کشور ما به‌‌‌ندرت از تخصص مشاوران در این زمینه استفاده می‌‌‌شود. در صورتی که خدمات مشاوران می‌تواند در بلندمدت منافع زیادی برای سازمان‌‌‌ها به دنبال داشته باشد. تصور عموم از مشاوره، معمولا در قالب خدمات مشاوره فردی، خانواده و ازدواج، و در نهایت انتخاب رشته تحصیلی و دانشگاهی است. اما باید بدانیم مشاوره فرآیندی کاملا تخصصی در موضوعی خاص با هدف پیشگیری از مسائل و مشکلات است. مشاوره از به وجود آمدن مشکل جلوگیری می‌‌‌کند.

پس هدف از مشاوره درمان نیست، بلکه اولین قصد مشاوره جلوگیری و پیشگیری از مشکلات احتمالی در آینده است. مشاوره شغلی یک خدمت تخصصی در زمینه انتخاب شغل است که باید مورد توجه صاحبان مشاغل و کسب‌وکارها، مدیران عامل و مدیران میانی، به‌خصوص مدیران اداری و همین‌طور متقاضیان شغلی باشد. پس بهتر است با کمک مشاوران شغلی، فرآیند گزینش و انتخاب کاملا تخصصی‌‌‌تر پیش برود.

مشاور شغلی با علم و دانش و تجربه خود و با تجزیه و تحلیل و استفاده از تست‌‌‌ها و آزمون‌‌‌های مختلف شخصیت، به ویژگی‌‌‌های شخصیتی، علایق و انگیزه افراد پی می‌‌‌برد. مشاور به راحتی می‌تواند در مورد شغل مورد نظر، انتظارات سازمان و در واقع دورنمای شغل با فرد صحبت کند و همین‌‌‌طور متوجه انتظارات و تصورات فرد متقاضی از شغل آینده شود.

همچنین مشاور پس از بررسی همه‌‌‌جانبه روانی فرد و انطباق با ویژگی‌‌‌های شغل مورد نظر می‌تواند تصمیم بگیرد که فرد مورد مصاحبه، مناسب ویژگی‌‌‌های شغل مورد نظر هست یا خیر. استفاده از مشاوران درصد خطای استخدامی را به وضوح پایین می‌‌‌آورد.

این هم به نفع سازمان است و هم به نفع فرد متقاضی. شاید افراد متقاضی، به دلایلی از جمله به دست آوردن شغل به سبب موقعیت و جایگاه اجتماعی یا درآمد آن، تمایلی به حضور در فرآیند مشاوره شغلی نداشته باشند.

اما مطمئنا این فرآیند برای آنها در انتخاب شغلی متناسب با خودشان در آینده، مفیدتر واقع خواهد شد. علاوه بر اهمیت حضور مشاوران در گزینش افراد، حضور آنها در کنار کارمندان باعث افزایش امنیت روحی و روانی خواهد شد، چرا که وجود تنش و اختلاف و همسو نبودن افکار در هر جایی، از جمله فضای کاری، اجتناب‌‌‌ناپذیر است.

مشاوران به راحتی می‌توانند با آموزش‌‌‌ها و رصد کارکنان، از به وجود آمدن این مسائل پیشگیری یا آن را حل و مدیریت کنند. مورد دیگر در اهمیت حضور مشاوران، آموزش‌‌‌ مهارت‌‌‌های زندگی به کارمندان در قالب کارگاه‌‌‌های گروهی است.

مشاوران می‌توانند مهارت‌‌‌هایی مثل تصمیم‌‌‌گیری، حل مساله، تفکر خلاق، تفکر انتقادی، ارتباطی، خودآگاهی، همدلی و مدیریت را که هر فرد باید بداند تا بتواند آنها را در زندگی شخصی و اجتماعی خود و علی‌الخصوص در محیط کار به کار بندد، در این کارگاه‌‌‌ها آموزش دهد.  متاسفانه در سازمان‌‌‌ها فقط مدرک تحصیلی و نهایت چند سال تجربه کاری، در بدو استخدام کفایت دارد. و دیده می‌‌‌شود که نیروهای استخدامی انگیزه کافی و رضایت از شغل خود ندارند.

و به همین دلیل جابه‌‌‌جایی و انتقال شغلی به کرات اتفاق می‌‌‌افتد. برای موفقیت سازمان‌‌‌ها حفظ نیروی انسانی از استخدام آن مهم‌تر است. به تمام سازمان‌‌‌‌‌‌ها و کسب‌وکارهای اقتصادی کشور توصیه می‌‌‌شود از تخصص یک مشاور و روان‌شناس در جهت تقویت نیروی انسانی خود استفاده کنند.

منبع

ویکی پلاست | مرجع بازار صنعت پلاستیک