اهمیت تنوع فرهنگی در گفتمان کسب‌و‌کار

افراد دو فرهنگی (biculturals) کسانی هستند که دو یا چند فرهنگ را در خود نهادینه کرده‌‌‌اند و نباید آنها را با افراد چند فرهنگی (multiculturals)  و فرافرهنگی که تفاوت‌‌‌های فرهنگی جامعه را پذیرفته‌‌‌اند، اشتباه گرفت.

 با توجه به افزایش مهاجرت‌‌‌های بین‌المللی و تردد مردم به کشورهای مختلف، افراد دوفرهنگی چندان کمیاب نیستند.  در حقیقت، ممکن است هم‌‌‌اکنون نیز برخی از آنها در تیم شما باشند.

نخستین بار، مقاله‌‌‌ای با عنوان « افراد دوفرهنگی در مذاکرات بین‌المللی کسب‌و‌کار: عبور از پارادایم تک‌‌‌فرهنگی» به بحث فرهنگ در مذاکرات بین‌المللی کسب و کار پرداخت.‌ این مقاله در ژورنال «مدیریت تغییر سازمانی» منتشر شد و یافته‌‌‌های جدیدی را به اشتراک گذاشت. حوزه تحقیق مقاله، کشور لبنان بود و از طریق مصاحبه با مدیران ارشد بخش‌‌‌های دولتی و خصوصی

(در صنایع مختلف مانند املاک، مشاوره بازاریابی، متخصصان غذایی، واردات و سازمان‌های مردم‌‌‌نهاد) صورت گرفت. تنوع فرهنگی مورد بررسی نیز علاوه بر لبنان به کشورهای بریتانیا، فرانسه، استرالیا، کانادا، آمریکا، ارمنستان و حتی برزیل می‌‌‌رسید.

نکته جالب مقاله این است که خود لبنان را نمی‌توان یک جامعه چندفرهنگی تلقی کرد، ولی سطح بالایی از دوفرهنگی بودن در آن به چشم می‌‌‌خورد که دلیلش موج مهاجرت مردم در سال‌‌‌های ۱۹۷۵ تا ۱۹۹۰ است که به دلیل جنگ داخلی لبنان، این کشور را ترک کردند، ولی پیوندها با کشور خود را حفظ کردند. به جز آن، در این کشور آمیزه‌‌‌ای غنی از مذاهب، زبان‌‌‌ها و فرهنگ‌‌‌های متاثر از شرق و غرب به چشم می‌‌‌خورد.

با آنکه مقاله با تمرکز صرف بر لبنان نگاشته شده، یافته‌‌‌هایی قابل تعمیم به سایر کشورها و صنایع گوناگون دارد. این یافته‌‌‌ها درک شما از مذاکرات بین‌المللی را تغییر می‌‌‌دهد و توصیه می‌‌‌کند که از افراد دوفرهنگی برای پیش بردن مذاکرات خود استفاده کنید.

مزیت عمومی افراد دوفرهنگی

فارغ از آنکه شما یک شرکت بین‌المللی یا داخلی هستید، داشتن کارکنان دوفرهنگی منجر به کارآیی سازمانی‌‌‌تان خواهد شد. چگونه؟ آنها در گام نخست می‌توانند دیدگاه‌‌‌ها و ایده‌‌‌های متفاوتی به سازمان شما تزریق کنند و در گام بعد می‌توانند امکان جذب مهاجران یا افراد مقیم در خارج را تسهیل کنند.

اگر شرکت شما چشم‌‌‌اندازی کارآفرینانه و نوآورانه دارد، استخدام افراد دوفرهنگی علاوه بر تسریع ایده‌‌‌پردازی‌‌‌ها، شانس موفقیت در شرایط فرامرزی و فرافرهنگی را افزایش خواهد داد.  اگر هم شرکتی بین‌المللی هستید، حضور چنین افرادی تفاوت‌‌‌های فرهنگی و چالش‌‌‌های آن را تعدیل خواهد کرد. اما مزیت آنها در مذاکرات بین‌المللی چیست؟

مهم‌ترین دلیلی که باعث شکست مذاکرات بین‌المللی می‌شود، تفاوت‌‌‌های فرهنگی و درک نکردن دیدگاه‌‌‌های خاص ملی و قومی طرف مقابل است.

برای کاهش این ریسک، شرکت‌ها باید مذاکره‌‌‌کنندگانی انتخاب کنند که درک عمیقی از مسائل فرهنگی دارند. کارکنان دوفرهنگی از چنین مزیتی برخوردار هستند و مانند پلی در ارتباط بین فرهنگ‌‌‌های مختلف عمل می‌‌‌کنند. با این حساب، بحث بر سر چیست؟ دانستن شیوه مدیریت دانش و مهارت‌‌‌های کارکنان دوفرهنگی به عنوان کلید موفقیت در مذاکرات بین‌المللی.

پر کردن شکاف در مذاکرات بین‌المللی

افراد دوفرهنگی نقشی حیاتی در پل زدن شکاف بین طرفین مذاکره دارند و این کار را به شیوه زیر انجام می‌‌‌دهند:

  یکپارچه‌‌‌سازی فرهنگ‌‌‌ها برای کسب نتیجه: افراد دوفرهنگی با نهادینه ساختن بیش از دو فرهنگ و تغییر هویت خود، به طور طبیعی نیازهای لازم برای پیشبرد مذاکره را در دست دارند.

این «ادغام» یا «تلفیق» فرهنگی ناشی از انطباق‌‌‌پذیری منجر به ادغام اجتماعی و تشابه فرهنگی می‌شود.

به‌عبارت دیگر، به‌جای شکاف‌‌‌های فرهنگی، زمینه‌‌‌های مشترک بیشتری برای مذاکره خواهیم داشت.

  دستیابی به پتانسیل انطباق‌‌‌پذیری چندسویه: تصور کنید که قادر بودید بدون زحمت زیاد، نگاه خود، طرز تفکر خود، دیدگاه یا پیشینه‌‌‌های ادراکی‌‌‌تان را تغییر دهید و یک موضوع را از زوایای مختلف بررسی کنید.

این نوع انطباق‌‌‌پذیری شناختی در ذات افراد دوفرهنگی است.

 آنها با رمزگشایی سرنخ‌‌‌های فرهنگی می‌توانند تفکری استراتژیک داشته باشند و مانند یک آفتاب‌‌‌پرست رویکرد خود را متناسب با شرایط تغییر دهند.

افراد دوفرهنگی از مزیت انطباق‌‌‌پذیری احساسی هم برخوردارند.

گویا یک هوش فرهنگی بسط‌‌‌یافته دارند. آنها می‌توانند زبان بدن، نشانه‌‌‌های پنهان در تعاملات و احساسات مرتبط با رفتارهای خاص را هم تشخیص دهند و از این طریق شانس بیشتری برای عبور از لحظات چالشی خواهند داشت.

آنها می‌توانند در مذاکرات پرتنش، امواج و احساسات پنهان را شناسایی کنند، از تنش بکاهند و امواج را با درک و همدردی آرام کنند.

هوش فرهنگی، انعطاف‌‌‌پذیری احساسی و شبکه گسترده روابط آنها توان تصمیم‌گیری، پر کردن شکاف‌‌‌های فرهنگی و سنجش تناسب فرهنگی آنها را افزایش می‌‌‌دهد و باعث می‌شود که گزینه مناسبی برای مذاکرات بین‌المللی باشند.

  کاهش ضربه شوک‌‌‌های فرهنگی: شوک‌‌‌های فرهنگی می‌توانند اثرات دامنه‌‌‌داری در هر مذاکره بین‌المللی داشته باشند. زمانی که شکاف فرهنگی بزرگی وجود دارد، دستیابی به یک توافق کار ساده‌‌‌ای نیست.

در چنین شرایطی، اختلاف‌‌‌ها افزایش می‌‌‌یابد و تنش‌‌‌ها تشدید می‌‌‌شوند و هر لحظه امکان از دست رفتن توافق وجود دارد.

برخلاف مذاکره‌‌‌کنندگان تک‌‌‌فرهنگی که در مناطق ناشناخته قدرت مانور خود را از دست می‌‌‌دهند،

 تجربه و انطباق‌‌‌پذیری رفتاری افراد دوفرهنگی می‌تواند شوک‌‌‌های فرهنگی را تعدیل کند. آنها می‌توانند براساس زمینه‌‌‌های فرهنگی، استراتژی مناسبی برای پاسخ مناسب به طرف مقابل انتخاب کنند.‌توانایی بررسی مسائل از دید فرهنگ‌‌‌های مختلف، اجتناب از تفکر گروهی و قابلیت طرح ایده‌‌‌های جدید، داشتن دانش فرهنگی ضمنی برای جلب اعتماد و ایجاد روابط بلندمدت و در نهایت ایفای نقش به عنوان ناظر حساسیت‌‌‌های فرهنگی از دیگر روش‌‌‌هایی است که باعث افزایش کارآیی مذاکرات و عملیات روزانه شرکت‌ها در پی استفاده از کارکنان دوفرهنگی می‌شود.

نوشدارویی مفید، اما نه برای همه دردها

جای ذکر این موضوع هست که از نظر برخی متخصصان، کارکنان دو فرهنگی محدودیت‌‌‌هایی دارند.  به عنوان مثال، ممکن است آنها بین هویت‌‌‌های فرهنگی خود دچار تضاد شوند.

ممکن است در جمع پذیرفته نشوند و برخی تبعیض‌‌‌ها علیه آنها اعمال شود (چنین موضوعی صلاحیت و قدرت چانه‌‌‌زنی آنها در مذاکرات را کاهش می‌‌‌دهد).

 گاهی نیز ممکن است در درک کامل جزئیات فرهنگی و ادغام آنها با فرهنگ و تعاملات سازمانی دچار مشکل شوند.

همچنین ممکن است نیاز به انطباق با انتظارات فرهنگی مختلف، آنها را تحت فشار بگذارد و از کارآیی آنها در مذاکرات و نقش‌‌‌های سازمانی‌‌‌شان بکاهد.

با این حال، به طور کل مزایای آنها بیش از نقص‌‌‌هایشان است؛ به‌‌‌ویژه آنکه توانمندی‌‌‌ها و مزایایی منحصربه‌‌‌فرد به تیم کاری اضافه می‌‌‌کنند.

ورای مرزها...

کارکنان دوفرهنگی می‌توانند سلاح مخفی شما در مذاکرات بین‌المللی کسب و کار باشند.

این موضوع به دلیل توانمندی آنها در مواجهه با فرهنگ‌‌‌های گوناگون، برخورداری از دانش ارزشمند

و توانایی نوآوری و ایده‌‌‌پردازی متفاوت با افراد تک‌‌‌فرهنگی است.

توجه به آنها را می‌توان به عنوان یکی از استراتژی‌‌‌های خاص منابع انسانی در نظر گرفت. آنها در داخل سازمان می‌توانند مسائل را با نگاه متفاوتی ببینند و تا حدی از تفکر گروهی دور بمانند.

به این دلیل، اغلب توان ایده‌‌‌‌‌‌پردازی و نوآوری بیشتری دارند. همچنین درک فرهنگی آنها می‌تواند ابزاری برای عبور از شکاف‌‌‌های فرهنگی، جلوگیری از شوک‌‌‌های فرهنگی و رسیدن به درکی عمیق‌‌‌تر در روابط فرامرزی باشد.

 اگر نیاز به مذاکرات بین‌المللی، مبادلات فرامرزی یا ورود به بازارهای خارجی دارید، چنین پتانسیل‌‌‌هایی می‌توانند کلید موفقیت شما باشند.

منبع

ویکی پلاست | مرجع بازار صنعت پلاستیک