حاکمیت شرکتی پایدار؛ ضرورتی اجتناب‏‏‏‌ناپذیر برای سازمان‌های پیشرو

طی چند سال گذشته، نوآوری در پایداری به عنوان یک الزام مهم برای سازمان‌هایی بوده است که به دنبال انطباق‌‌‌‌پذیری با محیط متلاطم، پیچیده و پرابهام امروزی هستند و بنابراین برای پاسخ دادن به چالش‌‌‌‌های مهم در حوزه‌‌‌‌های اجتماعی، زیست‌‌‌‌محیطی و اقتصادی به یک نگرانی و موضوع استراتژیک اصلی سازمان‌ها تبدیل شده است. 

با این وجود این روندها و محرک‌‌‌‌ها، مدیران غالبا سوال می‌‌‌‌کنند که چگونه قرار است پایداری با حفظ سودآوری بلند مدت محقق شود؟ آیا حاکمیت شرکتی پایدار (Sustainable corporate governance) با تاکید بر پایداری اجتماعی، زیست محیطی و رعایت موضوعات اخلاقی می‌تواند باعث سودآوری بلند مدت و پایداری اقتصادی هم شود؟

تحقیقات نشان می‌‌‌‌دهند اهداف پایداری، طیف گسترده‌‌‌‌ای از فرصت‌‌‌‌های جدید برای خلق ارزش جدید را پیش‌‌‌‌روی سازمان‌ها قرار داده، ولی سازمان‌ها برای تحقق اهداف پایداری لازم است اهداف اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی خود را همزمان برآورده سازند.

حاکمیت شرکتی پایدار را می‌توان به عنوان تعهد یک شرکت به یک مدل کسب و کار مسوولانه بیان کرد که هدف آن تضمین توسعه پایدار بوده، که به شدت به سلامت کره زمین، رفاه اجتماعی مردم و امور اقتصادی توجه دارد. 

در حالی که تحقیقات قبلی عمدتا اثربخشی هیات‌مدیره را از نظر عملکرد مالی بررسی کرده است، اصول پایداری تاکید دارد که حاکمیت شرکتی باید تمام ابعاد عملکرد شرکتی، از جمله ابعاد غیرمالی، مانند عملکرد اجتماعی و زیست محیطی را در نظر بگیرد.

امروزه مسوولیت اجتماعی و توسعه پایدار توجه زیادی را از همه بخش‌‌‌‌های جامعه به خود جلب کرده است و اجرای فعال مسوولیت اجتماعی به گزینه‌‌‌‌ای اجتناب‌ناپذیر برای شرکت‌های خواهان توسعه پایدار تبدیل شده است.  در سال‌‌‌‌های اخیر، مطالعات در مورد حاکمیت شرکتی و پایداری به طور قابل‌توجهی افزایش یافته است. جنبه‌‌‌‌های اصلی تلاقی این زمینه‌‌‌‌ها، به‌ویژه با توجه به نقش مدیریت ریسک مورد تجزیه و تحلیل

قرار گرفته است.  عملکرد پایداری شرکت با وجود نوع خاصی از هدف پایداری، یعنی اهداف کمی هدایت می‌شود. همان‌طور که سایر محققان نظریه‌‌‌‌پردازی کرده‌‌‌‌اند، اهداف کمی مستلزم پاسخگویی و شفافیت بالاتر است، بنابراین به ذی‌نفعان اجازه می‌‌‌‌دهد رفتار افراد را نظارت و ارزیابی کنند.

همین امر در مورد اهداف مرتبط با پایداری نیز رخ می‌‌‌‌دهد.  اهداف کمی مرتبط با پایداری بر اساس معیارهای عملکرد قابل محاسبه می‌تواند انگیزه مدیران عامل را برای انجام وظایف خود در رابطه با جنبه‌‌‌‌های اجتماعی و زیست‌‌‌‌محیطی افزایش دهد و در نتیجه می‌تواند منجر به عملکرد پایداری شرکتی بالاتر شود.

حاکمیت شرکتی پایدار نه تنها برای سازمان‌ها مهم است، بلکه می‌تواند برای جامعه نیز ضروری تلقی شود. حتی می‌تواند اعتماد و اطمینان سهامداران را به رهبران شرکت‌ها افزایش دهد. حاکمیت شرکتی پایدار را می‌توان به عنوان سیستمی تعریف کرد که می‌تواند به دستیابی به یک هیات‌مدیره با عملکرد خوب، کمیته حسابرسی و ریسک موثر (effective audit and risk committee)، کمیته انتصابات و پاداش سودمند (Beneficial nomination and remuneration committee) و مدیریت اجرایی موثر کمک کند. 

اینها به عنوان اجزای اصلی حاکمیت شرکتی توصیف می‌‌‌‌شوند و ملزم به تصویب و اجرای سیاست‌‌‌‌هایی هستند که در نهایت منجر به دستیابی به حاکمیت شرکتی پایدار می‌شود.  تحقیقات نشان می‌‌‌‌دهد که حاکمیت شرکتی پایدار می‌تواند راهی کارآمد برای هدایت ترجیحات سرمایه‌گذاران به سمت پایداری باشد، زیرا تمرکز سهامداری نهادی، هزینه‌‌‌‌های مبادله فعالیت سهامداران را کاهش داده است.

حاکمیت شرکتی خوب با هدف پایداری را می‌توان عامل کاهش احتمال اعمال فساد توسط شرکت‌ها یا سازمان‌های تجاری، به صورت جداگانه یا جمعی، از دیدگاه علوم حقوقی، اقتصاد، حسابداری، مالی، جامعه‌‌‌‌شناسی و علوم سیاسی تعریف کرد. این نوع حاکمیت به منافع کلیه ذی‌نفعان در داخل و خارج از یک شرکت مانند هیات‌مدیره، مدیران، سهامداران، کارکنان، مشتریان، تامین‌‌‌‌کنندگان، طلبکاران، بانک‌‌‌‌ها و حتی سازمان‌های دولتی و تعاملات آنها در جهت توسعه پایدار مربوط می‌شود.

بنابراین چشم‌‌‌‌انداز پایدار شرکت که مبتنی بر ادغام نگرانی‌‌‌‌های اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی در تصمیمات مدیریتی و اهداف شرکت است، باعث افزایش ارزش شرکت می‌شود. حاکمیت شرکتی یکی از سازوکارهای اساسی در ایجاد توازن بین تمام منافع ذی‌نفعان است و در نتیجه توانایی شرکت برای شکوفایی و دستیابی به موفقیت بلندمدت را بهبود می‌‌‌‌بخشد.

در نهایت حاکمیت شرکتی پایدار باعث پایداری شرکت می‌شود.

الزامات پایداری و حاکمیت شرکتی

در سال‌‌‌‌های اخیر موضوع توسعه پایدار و الزامات پایداری یکی از مهم‌ترین موضوعات حوزه سازمان‌ها بوده است. اینکه چگونه می‌توان هم الزامات پایداری را رعایت کرد و هم اینکه سودآوری بلند مدت و پایداری اقتصادی را به دست آورد، بسیار اهمیت دارد. به همین منظور باید به نکات زیر توجه کرد:

تعهد هیات‌مدیره و مدیرعامل به جنبه‌‌‌‌های زیست محیطی و اجتماعی در کنار جنبه‌‌‌‌های اقتصادی

تدوین و تصویب سند استراتژیک سازمان با رویکرد پایداری شرکتی

توسعه شایستگی‌‌‌‌های رهبری سازمانی مبتنی بر پایداری شرکتی

تعهد به پاسخ‌‌‌‌گویی به‌‌‌‌موقع، مناسب و شفاف به ذی‌نفعان خود در رابطه با مسائل اجتماعی و ‌‌‌‌محیط‌‌‌‌زیستی

احصای شاخص‌‌‌‌های سنجش پایداری شرکت مبتنی بر توانایی و قابلیت‌‌‌‌ها و تاثیر مثبت بر توسعه زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی از طریق شیوه‌‌‌‌های حاکمیت شرکتی

تدوین گزارش پایداری دقیق و جامع با الگوبرداری از بهترین تجارب ملی و بین‌المللی

منبع

ویکی پلاست | مرجع بازار صنعت پلاستیک