دورنمای بازار مواد اولیه پتروشیمی در چند پرده/کاهش قیمت ها ادامه دارد؟

به گزارش ویکی پلاست، تغییر فاز کاهش قیمتی مواد اولیه در بازار آزاد، خود یکی از نقاط عطف مهم در بازار خواهد بود یعنی این پتانسیل را دارد که بازار را با یک تغییر مسیر جدی همراه سازد. این مطلب یعنی پذیرفتن هفته جاری به عنوان نقطه عطف بازار پلیمرها به معنی آن است که تازه روند کاهش قیمت ها در بازار آغاز شده و چهره جدیدی از بازار محصولات پتروشیمی را شاهد خواهیم بود. به احتمال قوی مخاطبین این گزارش بیش از همه در فکر پاسخ به این پرسش هستند که آیا روند کاهشی قیمت ها ادامه خواهد یافت یا خیر؟

پاسخ به این سؤال شاید از عهده تحلیل گران خارج باشد زیرا داده های موجود به قدری مبهم و پیچیده است که شاید به جای تحلیل بازار به پیش گویی نیاز داشته باشیم.

در این شرایط؛ چند رویکرد بیش از گذشته مورد توجه قرار می گیرد؛ چه اتفاقات جانبی بر بازار تأثیر گذاشته و چگونه؟ واقعیت های این بازار و روند عمومی عرضه و تقاضا چگونه است؟ جو روانی حاکم بر معاملات چگونه خواهد بود و کسانی که اغلب برای بازار تعیین تکلیف می کنند چه در سرشان می گذرد؟

پاسخ به سوالات فوق که بعضاً با یکدیگر همپوشانی دارد شاید بتواند برای مخاطبین شرایطی را فراهم آورد که خود دورنمای بازار را تحلیل کنند. مهمترین داده ای که بر جو روانی بازار اثر می گذارد نوسان قیمت دلار و سکه است که هم اکنون تا سطوح بسیار بالایی افزایش یافته و همین رشد، پتانسیل رشد بیشتر را محدود می کند. این در حالی است که بازار پلیمرها در روزهای گذشته نشان داده که حجم تأثیرپذیری آن از دلار و سکه تضعیف شده یعنی با رشد قیمت دلار شاهد افت بهای پلیمرها بودیم. این شرایط به این معنی است که اگر بازار دلار با کاهش نرخ همراه شود تأثیر کاهشی آن را می توان در نظر گرفت ولی اگر دلار و سکه رشد نرخ داشتند چندان هم به این دلیل به افزایش قیمت ها نمی توان خوش بین بود.

رشد حجم معاملات در بورس کالا نکته مهم دیگری است که بر آینده بازار نقش آفرین است. شاید توجه به ریز داده‌ها چندان هم جذاب نباشد ولی رشد حجم معاملات و رسیدن به اعدادی بالاتر از 70 هزار تن نشان می‌دهد که بازار میل به تثبیت خواهد داشت. البته باید گفت که این داده را نمی‌توان چندان مهم ارزیابی کرد زیرا از هفته گذشته برخی از عرضه‌ها باقی مانده بود یعنی بازار ناخودآگاه پتانسیل رشد عرضه داشت.

از سوی دیگر شرکت‌های پتروشیمی احتمالاً بدشان نمی‌آید که برای روزهای آینده با افزایش حجم عرضه‌ها بازار را به ثبات رسانده و کاهش قیمت‌ها را حتی به صورت دست‌ساخته متوقف کرده و نشان دهند که برداشته شدن سقف مجاز رشد قیمت‌ها تأثیر مثبت بزرگ و مهمی بر جای گذاشته است. این داده البته در صورت صحت به کاهش قیمت‌ها منتهی خواهد شد.

نکته دیگر شفافیت جدی در بازار است. دیگر چیزی زیر پوست بازار وجود ندارد یعنی از آن به بعد انتظار داریم همه چیز شفاف مورد ارزیابی قرار گرفته و البته این داده به معنی کاهش جذابیت واسطه‌گری و سفته‌بازی است. البته به این مطلب نمی‌توان به عنوان یک سیگنال کاهشی در بازار نگاه کرد زیرا کسانی که با موجودی انبارهای بالا روبه‌رو هستند احتمالاً دست از فروش کشیده و استراتژی صبر و نظاره (Wait & See) را بر می‌گزینند که البته در این شرایط چیزی شبیه به احتکار خواهد بود.

به صورت دقیق‌تر اگر بازار حدس بزند که قرار است با رشد قیمت‌های جدیدی همراه شویم دست از فروش کشیده و به آینده می‌نگرد تا از زیان احتمالی فاصله گرفته و کالاهای خود را با قیمت‌هایی بالاتر به فروش برسانند. این نکته را باید بسیار مهم ارزیابی کرد زیرا آینده بازار در گرو همین مطلب است.

تغییر احتمالی مدیرکل دفتر صنایع تکمیلی شرکت ملی صنایع پتروشیمی ( که امیدواریم تکذیب شود ) در این خصوص مهم ارزیابی می شود زیرا هر تغییر و یا عقب‌نشینی این دفتر در خصوص حجم عرضه‌ها به این معنی است که بازار وارد یک فاز التهاب جدید شده و حداقل خروجی آن فاصله گرفتن از کاهش نرخ فعلی است. هم‌اکنون نمی‌توان در این خصوص اظهارنظر قاطعی داشت زیرا چیزی که آینده بازار را تعیین می‌کند همان حجم عرضه‌هایی است که در هفته جاری به روز تابلو خواهد آمد.

با توجه به پایان تعطیلات و آغاز روزهای سرد سال انتظار داریم که سبد تقاضا تغییر کند یعنی هم از جذابیت ظروف بسته بندی نوشیدنی‌های خنک (و شیرین ) کاسته شده و هم ظروف یکبار مصرف تا اربعین دیگر تکانه رشد تقاضای بزرگی را ثبت نخواهد کرد. البته اربعین ناخودآگاه به معنی رشد تقاضای جدی ظروف یک‌بار مصرف در مناطق جنوبی و غربی ایران و مخصوصاً مناطق مذهبی عراق است یعنی احتمالاً رشد تقاضای صادراتی بزرگی را در روزهای آینده پیش رو داریم و احتمالاً از التهاب در بازار مواد اولیه این صنایع تا 3 هفته آینده فاصله نخواهیم گرفت ولی این مطلب برای کل بازار صدق نمی‌کند.

آزادی عمل جدی در بورس کالا با آزادشدن سقف رشد قیمت‌ها و تغییر در سهمیه‌های خرید بهین‌یابی و بازگشت به روال سابق (به جز پت و پ پ) به این معنی است که مکانیزم عرضه و تقاضا قیمت‌ها را تعیین خواهد کرد و مخصوصاً آن دسته از معامله‌گرانی که از رفتار واسطه‌ها در بازار دلزده شده‌اند تلاش خواهند کرد تا حداکثر خرید خود را از بورس انجام دهند و این سیگنال در کنار نیاز به شفافیت قیمتی به معنی کاهش تقاضا در بازار آزاد است. این مطلب هم یکی از نکات مهمی است که دورنمای بازار را تعیین خواهد کرد.

به صورت دقیق‌تر هم‌اکنون سقف رشد قیمت‌ها در بورس کالا قیمت‌های بازار آزاد است یعنی نرخ‌هایی که در بورس کشف می شود نمی تواند از قیمت‌های بازار آزاد با احتساب مالیات بر ارزش افزوده بیشتر شود. همین نکته به واسطه‌ها کمک خواهد کرد تا با رشد قیمت‌ها در بورس کالا، از نرخ‌های فروش خود در بازار آزاد حمایت کنند بنابراین اگر شاهد رقابت بی دلیل نباشیم دیگر دلیلی برای حفظ سطوح قیمتی بالا در بورس و بازار وجود نخواهد داشت. از سوی دیگر واسطه‌ها نیز همچون سابق از هماهنگی پیشین برخوردار نبوده و بسیاری از آن‌ها منابع مالی قفل شده بزرگی در بازار پلیمرها دارند یعنی توان مانور آن‌ها ناخودآگاه کاهش می‌یابد.

با توجه به موارد فوق آینده بازار را دو رخداد تعیین می‌‌کند یکی حجم عرضه‌ها در بورس کالا که نیاز به پیگیری‌های جدی دارد و دیگری رفتار معامله‌گران و دقیق تر واسطه‌ها با رشد تصنعی نرخ در بورس کالا. این موارد را باید در وضعیتی در نظر گرفت که مشخص نیست دورنمای صادراتی پلیمرها و محصولات شیمیایی چگونه خواهد بود زیرا هر گونه سخت‌گیری صادراتی برای پتروشیمی‌ها به معنی آن است که عرضه داخلی به شدت افزایش یابد. شاید این بار تحریم‌ها برای صنایع پایین دستی خوش‌یمن باشد زیرا در این صورت دیگر هیچ دلیلی نمی‌تواند از رشد قیمت‌ها حمایت کند.