ویروس کرونا و پلاستیک‌ها

در چند سال گذشته، بیشتر مردم گفته اند که پلاستیک‌ها را باید ممنوع کرد و با مواد دیگر جایگزین کرد زیرا محیط زیست را آلوده می کند. صنعت پلاستیک باید دائما در برابر این استدلال ها دفاع کند: پلاستیک ها محیط را آلوده نمی کنند و آنها در مقایسه با سایر مواد کمترین ردپای اکولوژیکی را دارند.

این یک مشکل است که بسیاری از مردم درک نمی کنند که چه چیزی باعث آلودگی محیط می شود. آنها آنرا با آشغال ها مخلوط می‌کنند و معنای رد پای زیست‌محیطی را نمی دانند.

وقتی دوست‌دار محیط‌زیست بودن یک محصول ارزیابی می‌شود، باید ارزیابی چرخه زندگی آن انجام شود، که شامل کل فرایند از طراحی، ساخت، استفاده و تا بازیافت یا استفاده مجدد می شود.

فقط با این روش می توان میزان دوستداری محیط زیست محصولات را مقایسه کرد[1]. اگر، به عنوان مثال، اتومبیلی که از سوخت‌های فسیلی استفاده می‌کند و در حال حرکت نیست و موتور در حال کار نیست، به نظر می رسد دوستدار محیط زیست باشد درحالیکه میدانیم این اتومبیل یکی از منابع آلوده کننده‌ی محیط زیست است. به همین دلیل نه یک دوره کوتاه بلکه کل روند را باید در نظر گرفت [2].

در ماه‌های گذشته، پلاستیک کمتر متهم شده است زیرا تغییرات اقلیمی در کانون توجه قرار داشته است. شاید تصمیم گیرندگان بتوانند متقاعد شوند که پلاستیک ها با مواد بسته بندی دور ریخته مساوی نیستند، و در واقع آنها نقش بسیار مهمی در کاهش تغییرات آب و هوایی دارند - استفاده از پلاستیک باعث کاهش وزن وسایل نقلیه (اتومبیل، کامیون، اتوبوس، قطار، هواپیما، قایق) می شود.

بنابراین سوخت کمتری استفاده می شود و این به معنای کاهش انتشار آلودگی‌ها است. پلاستیک ها همچنین در تولید انرژی تجدید‌پذیر کمک می‌کنند: نمونه‌هایی از تیغه های توربین بادی‌، پره‌های توربین جزر و مدی و مخازن گازهای طبیعی[3].

پلاستیک ها نقش بسیار مهمی در ایمپلنت‌های پزشکی و صنایع کمکی و همچنین در صنعت داروسازی دارند، نمونه‌ای از آنها را میتوان به ایمپلنت، پروتز، عناصر اتصال دهنده، اندامهای پلاستیکی و تجهیزات پزشکی اشاره کرد.

با تشکر از آنها، روشهای پزشکی سریعتر انجام می‌شود و درد کمتری نیز برای بیماران در پی دارد.
در چند هفته گذشته، هر خبرنامه‌ای با ویروس کرونا (coronavirus) شروع می شود.

متوقف کردن آن شاید در حال حاضر مهمترین کار در جهان باشد. ویروس کرونا که باعث بیماری COVID-19 می شود در پایان سال 2019 ظاهر شد و در مدت سه ماه بیش از هشتصد هزار نفر را آلوده کرد و بیش از چهل هزار نفر را کشت[4].

هنگامی که فرد آلوده تنفس می‌کند و یا سرفه می‌کند، بیماری توسط قطرات کوچک دهان یا بینی از فرد به فرد دیگر منتقل میشود و گسترش می یابد.

فرد مقابل با استنشاق این قطرات یا لمس کردن سطوح آلوده و سپس لمس کردن دهان، بینی یا چشم‌های خود، آلوده می‌شود. دو مورد در محافظت از ویروس، دارای اهمیت زیادی است: ضد عفونی مکرر دستها و پوشیدن دستگاه محافظ تنفسی.

این وسایل محافظ - یا ماسک‌ها - بسیار مهم هستند و اگرچه نمی‌توانند از بروز همه‌گیری بیماری جلوگیری کنند، اما در پیشگیری نقش مهمی دارند. اگر فردی به عفونت مشکوک باشد، می‌تواند تعداد قطرات ریز انتشار یافته در فرد را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.

چطور همه‌ی اینها به پلاستیک‌ها مرتبط است؟ در حال حاضر بیشترین جستجوی محصول در جهان ماسک صورت است که از پلاستیک ساخته شده است.

تقریباً کمبود ماسک در همه جا وجود دارد، زیرا همه در تلاشند حداقل یک نوع ساده را بدست آورند. ماسک های با کیفیت بالا، که دارای دیچه‌ی تنفس هستند، تقاضای بیشتری دارند.

همچنین ماسک، انواع مختلفی دارد دارای فیلترهای قابل تعویض و یا نوع ساده‌ی آنها. با این حال، تمام این ماسک ها، از ساده‌ترین تا پیشرفته‌ترین، از پلیمر ساخته شده‌اند.

ماسک‌های صورت معمولاً دارای چندین لایه، عمدتا پلی-پروپیلن (PP) هستند، زیرا میکرو فیبرهای PP آبگریز، دوستدار پوست و غیر حساس کننده (non-allergenic) هستند.

وسایل محافظ گران قیمت‌تر، که باعث بهتر و ایمن‌تر شدن فاصله‌ی صورت می‌شود، بیشتر از پلی‌یورتان (PUR) ساخته می‌شوند، نانو و میکرو فیبر فیلترهای کربن با پلی آکریلونیتریل (PAN) ساخته می شوند.

نوارهای الاستیک برای چسباندن، جعبه های حاوی فیلتر و پوشش‌های شفاف همه محصولات پلاستیکی هستند. تمام ماسک‌ها و فیلترهای ذره از پلاستیک ساخته شده اند و استانداردها عملکرد فیلتر را تصریح می کنند (N95 (95٪) ، N99 (99٪) ، N100 (99.97٪) در ایالات متحده)، برخی از استاندارد های تولید ماسک عبارتند از NIOSH-42CFR84 در امریکا، EN143 و EN149 در اروپا، GB2626 در چین، AS/NZA1716 در استرالیا و نیوزلند و JMHLW-No.214, 2018 در ژاپن. مزیت دیگر ماسک‌ها این است که از لمس دهان یا بینی با دست آلوده جلوگیری می کنند.

به همین دلیل تاکیدها بسیار مهم است، همانطور که رسانه ها نیز می گویند، اهمیت شستشوی مکرر دستها، با صابون و مواد ضدعفونی کننده زیاد است.

بعلاوه تجهیزات محافظتی مانند ماسک صورت نقش بسیار مهمی دیگری دارند. آنها با کاهش احتمال ابتلا به ویروس و همچنین جلوگیری از گسترش ویروس این فرصت را ایجاد میکند تا همزمان تعداد زیادی از بیماران، معالجه شوند.

باید دانست که محصولات پلاستیکی از جمله ماسک صورت نباید از بین بروند بلکه باید جمع آوری و بازیافت شوند تا در رودخانه ها، اقیانوس‌ها و جنگل‌های ما به عنوان زباله های پلاستیکی ظاهر نشوند.

ماسک‌های مورد استفاده در بیمارستان‌ها حتی ممکن است ضایعات خطرناکی محسوب شوند. در این حالت‌، بازیافت فیزیکی (که به طور معمول به معنی اکستروژن در حالت مذاب در دمای 180 درجه سانتیگراد است) می تواند یک روش ایمن برای دفع باشد.

پلاستیک ها از آنجا که برای توسعه پایدار مورد نیاز هستند دارای اهمیت‌اند و خاصیت‌هایی دارند که سایر مواد آن را ندارند.

به جای ممنوع کردن آنها، باید از آنها در جایی که برای بهبود کیفیت زندگی ما لازم است، با مسئولیت پذیری استفاده کنیم، از بروز فاجعه آب و هوا جلوگیری کنیم و در صورت لزوم برای جلوگیری از شیوع بیماری‌های مسری – به طور ویژه در حال حاضر برای مقابله با ویروس کرونا از آنها بهره ببریم.

نویسندگان: T.Czigany و F.Ronkay
(گروه مهندسی پلیمر و مهندسی مکانیکِ دانشگاه تکنولوژی و اقتصاد بوداپستِ مجارستان )

برگردان: پویا حقانی
(دانشجوی دکتری مهندسی پلیمر دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب – مدیر R&D  گروه صنعتی دانش‌بنیان مازرون فوم)

ویکی پلاست | مرجع بازار صنعت پلاستیک