دو روز مثبت بعد از 5 هفته کاهشی در بازار پلیمرها

جرقه‌های رشد نرخ تاکنون در بازار آزاد پلیمرها ادامه یافته و بیم و امید از تداوم رشد نرخ را ایجاد کرده است. وضعیت معاملاتی در بورس کالا البته تغییر چندانی نداشته ولی با افت عرضه‌ها، حجم تقاضا نسبتاً ثابت ولی خرید افزایش داشته است. این شرایط نشان می‌دهد که وضعیت بازار تغییر چندانی نکرده ولی برای دورنمای بازار نمی‌توان اظهارنظر قاطعی داشت.

در هفته ای که گذشت حجم عرضه پلیمرها در بورس کالا به رقمی نزدیک به 67 هزار و 500 تن رسید که به نسبت هفته پیش، از افت 7.6 درصدی حکایت دارد. این در حالی بود که پتانسیل عرضه بیش از 70 هزار تن بود که در صورت وجود تقاضا می‌توانست به بازار وارد شود.

این شرایط در حالی مهم ارزیابی می‌شود که همین رقم در هفته‌های قبل نزدیک به 80 هزار تن بود که نشان می‌دهد هم عرضه بالفعل در بورس کالا و هم حجم عرضه بالقوه هر دو با کاهش همراه بوده است. این داده نگرانی از کاهش عرضه‌ها را مطرح می‌کند ولی با توجه به ضعف عمومی تقاضا، این شرایط خودنمایی چندانی نداشته است.

از سوی دیگر تقاضا به نسبت هفته قبل از آن تغییری نکرده ولی با توجه به کاهش عرضه می‌توان گفت که جذابیت خرید در این بازار بیشتر شده که البته اغلب به گریدهای جذاب باز می‌گردد. این وضعیت کلی موجب شد تا حجم معامله پلیمرها در بورس کالا رشدی 1.7 درصدی داشته باشد ولی نمی‌توان این داده را چندان مهم ارزیابی کرد زیرا از تغییر جدی در شرایط بازار خبر نمی‌دهد.

رخداد مهم هفته جاری را باید رشد قیمت‌ها در بعضی گروه های کالایی پرمصرف مثل نایلون و نایلکس، پس از یک دوره نسبتاً طولانی دانست و بازار پلیمرها پس از 5 هفته افت نرخ، شاید برای اولین بار توانست 3 روز کاری مثبت ظاهر شود.

به صورت عمومی رشد نرخ پس از 5 هفته کاهش قیمت‌ها منطقی به نظر می‌رسد ولی افت قیمت‌های پایه در بورس کالا ، عدم رشد جدی قیمت دلار در بازار آزاد و همچنین کاهش نرخ در بازارهای جهانی با این رشد قیمتی بازار آزاد همخوانی ندارد بنابراین باید به ریشه‌یابی این افزایش نرخ پرداخت.

بازار پلیمرها نظارتی شده است و حتی می‌توان گفت که در این بازار جو امنیتی بیش از هر زمان دیگری در سال‌های اخیر ایجاد شده که ناخودآگاه تغییر در شرایط بازار را در بر دارد. به صورت دقیق‌تر شاهد هستیم که برخی از محموله‌های مرسوم در بازار دیگر امکان عرضه همچون شرایط پیشین را ندارد بنابراین به صورت مقطعی با حذف برخی از محموله‌های پیشنهادی روبه‌رو خواهیم بود.

از سوی دیگر برای برخی از گریدها با افت موجودی انبارها مواجه هستیم ولی در آمارهای بورس کالا خودنمایی محسوسی ندارد. همچنین شنیده‌ها از اورهال نسبتاً گسترده برخی از واحدهای بزرگ پتروشیمی حکایت دارد و این سیگنال حداقل در فاز روانی آن پتانسیل تغییر در بازار را ایجاد می‌کند.

البته عدم خودنمایی این داده‌ها در بورس کالا خود نکته مهمی است یعنی واحدهای مهم پایین‌دستی هنوز هم همچون روال سابق خود به خرید محموله‌های مورد نیاز مشغول هستند و گویی خبر مهمی در بازار رخ نداده است. البته گریدهای جذاب با رشد تقاضا روبه‌رو شده‌اند ولی تاکنون به تغییر فاز جدی قیمتی در بورس کالا منجر نشده است.

این موارد به این معنی است که تنها واحدهای کوچکتر و یا صنایعی که مواد اولیه خود را از بازار آزاد تأمین می‌کنند شاید مشکلاتی در فاز عرضه را مشاهده می‌کنند که در نهایت با برتری تقاضا بر عرضه‌ها به رغم افت قیمت‌های جهانی، به افزایش نرخ در بازار آزاد منتهی شده است.

البته حذف واسطه‌ها از بازار آزاد تقریباً غیرممکن است و به مرور زمان افراد جدید و یا عرضه‌های جدید جای نگرانی‌های موجود از عدم تغذیه بازار را مرتفع می‌کنند و از این مسیر باز هم پتانسیل رشد قیمت‌ها را محدود می‌سازند. تمامی این موارد توجیه‌گر تداوم جدی رشد قیمت‌ها نیست ولی اگر حجم عرضه‌ها در بورس کالا به دلیل اورهال شرکت‌های پتروشیمی محدود شود دیگر بازار شرایط متفاوتی را تجربه می‌کند.

این نگرانی البته در کنار موجودی نسبتاً بالای انبارهای پتروشیمی‌ها باید مورد توجه قرار بگیرد و احتمالاً بازار حداقل برای یک یا دو هفته آینده ضعف جدی عرضه در بورس کالا را مشاهده نخواهد کرد ولی بحث بازارسازی مطلب دیگری است.

اگر پتروشیمی‌ها به هر دلیل موجودی انبارهای خود را به بازار تزریق نکنند و یا همین عرضه‌ها با فراز و فرودهای جدیدی همراه شود دیگر بازار رشد قیمت‌ها را باور می‌کند و داده‌های بنیادین هم از این شرایط و البته رشد قیمت‌های احتمالی حمایت خواهد کرد. از هم‌اکنون شاهد نوسان در حجم عرضه‌ها هستیم و این نگرانی‌ها را عمیق‌تر خواهد کرد. رشد قیمت‌ها در هفته جاری در حالی رقم خورد که اوایل هفته آینده یک روز تعطیلی وجود دارد و همین داده هم نتوانست از التهاب قیمتی جلوگیری کند.

اگر رشد نرخ به صورت مقطعی بود شاید پتانسیل رشد قیمت‌ها محدود می‌شد ولی به مرور زمان شاهد افزایش شتاب رشد نرخ بودیم. البته تجربه نشان داده است که هرگاه قیمت‌ها در بازار آزاد از قیمت‌های تمام شده در بورس کالا کمتر شود به معنی پیش‌زمینه برای رشد قیمت‌هاست که این بار هم تاکنون تجربه شده است.

هنوز نمی‌توان گفت که امکان رشد قیمت‌ها در بازار آزاد وجود دارد و افزایش نرخ‌های موجود تداوم خواهد یافت ولی جو غالب در بازار حداقل برای کوتاه‌مدت محتمل است. این در حالی است که قیمت‌های جهانی کاهشی است و تقاضای مؤثر در بازار آزاد هم محدود است بنابراین رشد جدی نرخ را نمی‌توان به صراحت عنوان کرد.

رشد قیمت‌‌ها در شرایط فعلی نگران‌کننده است زیرا رکود فعلی را به رکود تورمی بدل می‌سازد بنابراین پتانسیل حضور نهادهای تصمیم‌سازی مجدداً در بازار وجود دارد اگرچه ویژگی‌های فنی تولید در واحدهای بزرگ بالادستی هم قطعاً قابل درک خواهد بود.

نگاهی به وضعیت معاملات گریدهای مختلف در بورس کالا حکایت از رخدادهای مطلوبی ندارد. گریدهای سنگین همچون سنگین بادی، سنگین تزریقی و سنگین فیلم بیشترین رشد حجم معاملات را به خود اختصاص داده ولی گریدهای مهم‌ دیگری همچون PVC ، پلی‌پروپیلن نساجی ، پت‌ها و پلی استایرن انبساطی با کاهش حجم معاملات روبه‌رو شده‌اند.

این شرایط ممکن است به برخی نگرانی ها در مورد رشد نرخ دامن بزند اگرچه این وضعیت معاملاتی از تغییر شدیدی خبر نمی‌دهد ولی در کل برای بازار داده جذابی به شمار نمی‌رود. شاید پتروشیمی‌ها برای تغذیه بازار در هفته‌های آینده سعی در مدیریت عرضه دارند.