صدای آژیر در بازار

به گزارش ویکی پلاست، به گواه تولیدکنندگان، این بازرسی با سرکشی‌های تصادفی قبل، تفاوت زیادی دارد و تعداد انبارهایی که سرکشی شده‌اند، بسیار بیشتر از نوبت‌های پیشین است. ماجرا از سه‌شنبه‌ی هفته‌ی قبل آغاز شد؛ زمانی که انبارهای آزادگان و فرزانگان پلمپ شدند.

بازرسی‌ها این هفته هم ادامه یافت و سه‌شنبه انبار ستایش و مروارید، پلمپ شدند. در این قبیل مواقع، پیشنهادهای فروش توسط واسطه‌ها افزایش پیدا می کند و همین امر باعث افت قیمت‌ها می‌شود.

واسطه‌ها با قید فروش به شرط حمل، تلاش می کنند در اولین فرصت، مواد اولیه‌ی خریداری شده‌ی خود را از انبارها خارج کنند و همین سبقت‌گیری در فروش، قیمت‌ها را کاهش می‌دهد.

دستور از کجا آمد؟ نامه‌ی سازمان حمایت به سازمان صمت استان تهران (در تاریخ 17 آذر) مرجع این بازرسی ها را مشخص کرد.

در نامه سازمان حمایت که با موضوع «انبارهای شورآباد» تنظیم شده، آمده است: "حسب اخبار واصله مبنی بر تخلیه مقادیر قابل توجهی مواد اولیه پتروشیمی در انبارهای شورآباد، اخیرا گزارش شده برخی واحدهای تولیدی خریدار محصولات پتروشیمی از بورس کالا، برای توجیه عمل غیرقانونی خود، اقدام به تنظیم اجاره نامه با انبارداران آن منطقه و ثبت انبار اجاره ای در سامانه جامع تجارت نموده اند.

لذا با عنایت به مفاد تبصره 1 ماده 9 دستورالعمل تنظیم بازار محصولات پتروشیمی مبنی بر ممنوعیت حمل مواد اولیه خریداری شده از بورس کالا به محلی غیر نشانی کارخانه مندرج در پروانه بهره برداری و به منظور جلوگیری از سوءاستفاده احتمالی، ضمن تأکید بر ضرورت توجه همکاران محترم بازرس به اعمال تکفیک انبار کالای تولیدی از انبار مواد اولیه پتروشیمی، به ویژه در بازرسی از انبارهای مواد پتروشیمی در شورآباد و اینکه دلیلی بر رفع تخلف عرضه خارج از شبکه محصولات پتروشیمی دارای سهمیه بهین یاب نخواهد بود، لطفا مقرر فرمایید در همین ارتباط نسبت به بازرسی و برخورد قانونی در خصوص انبارهای به شرح ذیل اقدام لازم معمول و نتیجه به این سازمان منعکس گردد: 1- انبار مرورارید، 2- انبار شتاب، 3- انبار آرش، 4- انبار مرصاد، 5- انبار آرارات و 6- انبار اخوان عامری.

این اقدامات به کجا منتهی می شود؟ همان‌طور که گفته شد پس از بازرسی انبارها، پیشنهادهای فروش شدت می گیرد و قیمت مواد اولیه، کمی افت پیدا می کند، اما با گذشت یک هفته تا 10 روز بعد بازار با کاهش موجودی مواجه می شود.

اما خلأ جدی کجاست؟ نادیده گرفتن نقش تریدرها و فعالان اقتصادی در دستورالعمل تنظیم بازار، شکاف جدی چرخه فروش محصولات پتروشیمی است.

در حالی که کشور از حیث تولیدکنندگان مواد اولیه، جایگاه خاصی در دنیا دارد و صادرات محصولات پتروشیمی حتی تا 14 میلیارد دلار در سال نیز پیش رفت، اما چرا با وجود این منابع غنی، هنوز چرخه فروش، تا این اندازه ناکارآمد است؟

یکی از تولیدکنندگان در گفتگویی با ویکی پلاست اظهار داشت: "اگر یک تولیدکننده خارجی برای خرید محصولات پتروشیمی به ایران مراجعه کند، پتروشیمی از او میزان سهمیه بهین یاب را جویا می شود؟ خیر، او را به نحو شایسته پذیرایی می کنند و هر چقدر مواد اولیه نیاز داشته باشد را بدون تشریفات و بروکراسی حاکم بر بازار داخل، به او تحویل می‌دهند.

اما در ایران، تولیدکنندگان در محدودیت چارچوب های تعریف شده هستند و باید برای خرید مواد اولیه، با هم به رقابت بپردازند و گاه قیمت تمام شده‌ی یک مواد پتروشیمی دو برابر قیمت پایه آن برای تولیدکننده تمام می شود. در حالی که همین محصول پتروشیمی با دلار نیمایی و قیمت های جهانی نرخ گذاری می شود."

هر آنچه دست پتروشیمی ها و بالادستی ها برای نوع عرضه محصولات پتروشیمی به بازار، باز است، دست تولیدکنندگان و صنایع پایین دستی برای خرید، محدود شده است

یک روز سهمیه خرید یک ماهه می شود، یک روز شش ماهه، یک روز یک ساله! یک روز پتروشیمی محصول تولیدی ندارد یک روز همان محصول تولیدی به حدی عرضه می شود که خریداری برای آن در بازار نیست!

از سوی دیگر، محدود شدن بازار به کدهای بهین یاب و نادیده گرفتن نقش "بازرگانان" در بازار که نقش تسهیل کننده را ایفا می کنند و با نقدینگی بالا، قدرت فروش اعتباری به تولیدکنندگان را دارند، زمینه را برای آنچه در این سال ها در بازار می بینیم فراهم آورده است.

عدم شکل گیری بازار ثانویه‌ی شفاف در کنار بورس کالا که در آن بازرگانان نیز با سهمی معین، امکان خرید داشته باشند، واسطه گری یا بازار غیرشفاف را دامن زده و می توان حدس زد مواد اولیه به جای انبارها، این بار از انبار کارخانه ها، دلالی می شود!

اتفاقات و ماجرای انبارها، در حالی رخ داد که بورس محصولات پتروشیمی، پس از چند هفته رکود و معاملاتی پایین تر از محدوده 53 هزار تن، این هفته از مرز 61 هزار تن گذشت و با احتیاط می توان گفت، بازار گردنه‌ی رکود را پشت سر گذاشت.

این افزایش حجم معاملات در هفته‌ی سوم ماه، نشان می‌دهد به دنبال کاهشی شدن دلار و چند هفته بی میلی خرید، موجودی انبارها رو به اتمام بوده و با صعودی شدن قیمت های جهانی از یک سو و اطمینان از عدم کاهش جدی دلار نیمایی، بازار در حال نزدیک شدن به شرایط نرمال است.

این هفته، جمعا 61,419 تن انواع محصولات پلیمری در بورس کالا معامله شد که با وجود کاهش 2,471 تنی عرضه ها، معاملات 8,074 تن نسبت هفته‌ی قبل افزایش یافت و 15.1 درصد، بیشتر از هفته‌ی دوم آذرماه بود. از مجموع 82,486 تن عرضه‌ی این هفته، 72,4 درصد عرضه ها معامله شد و نسبت معاملات به عرضه، پس از 5 هفته، به میزان هفته‌ی چهارم مهرماه رسید.
 

یکشنبه‌ 16 آذرماه، سی و ششمین قیمت های پایه محصولات پتروشیمی، به رغم کاهش 214 تومانی دلار نیمایی، عمدتا افزایشی اعلام شدند.

صعود قیمت های جهانی پس از افزایش قیمت نفت، خوراک و محصولات پتروشیمی، باعث شد کاهش نیما چندان نقشی در قیمت های پایه نداشته باشد و پ پ ها، PVC و پلی اتیلن های سنگین اکستروژن و پت بطری، افزایش قیمت قابل توجهی را تجربه کردند.

همین افزایش در قیمت های پایه و کم سو شدن بارقه های امید برای رسیدن به قیمت های پایین تر در دلار نیمایی، باعث شد تا موتور بازار، پس از چند هفته بی میلی، روشن شود.

دلار نیمایی پس از قیمت های پایه به کاهش ادامه داد، ولی از سرگیری صعود قیمت دلار در صرافی ملی، مانع از پایین آمدن بیشتر قیمت ها در میانگین روزانه دلار نیمایی شده و شاید بتوان کانال 25 هزار تومان را به عنوان ایستگاه فعلی برای قیمت های پایه دانست.

دلار صرافی، پنجشنبه‌ی هفته‌ی قبل با 25,470 تومان به کار خود پایان داد اما این هفته تا 26,070 تومان پیش رفته و نسبت به هفته‌ی قبل، 600 تومان افزایش دارد.

دلار نیمایی هم روز یکشنبه 16 آذر، 25,629 تومان بود و امروز به 25,613 تومان رسیده است. اختلاف دلار نیمایی امروز (پنجشنبه 20 آذر) با یکشنبه، 15 تومان کاهش است.

با این بازه قیمتی برای دلار نیمایی، می توان با قاطعیت بیشتری گفت که در قیمت های پایه، نقش قیمت های جهانی محصولات پتروشیمی، بسیار تعیین کننده تر از گذشته شده و بازیگر قیمت های یکشنبه آینده نیز، این متغیر مهم است.

در بازارهای جهانی، این هفته نفت برنت، معاملات را با 48 دلار آغاز کرد و امروز به 49 دلار رسید. صعود قیمت نفت از یک سو و امید به آغاز واکسیناسیون کرونا، طی دو هفته ی گذشته، در بازارهای جهانی، روند مثبتی آغاز کرده است.

حالا باید منتظر قیمت های جهانی روز جمعه ماند، چرا که میزان تغییرات قیمت های پایه، از قیمت های جهانی، مشخص می شود.

مقایسه هفتگی عرضه، تقاضا و معاملات محصولات پتروشیمی در بورس کالا از ابتدای امسال تا هفته سوم آذر 1399

جدول مقایسه ای حجم معامله همه گروه های پلیمری در هفته دوم و هفته سوم آذر 1399

میزان معاملات هفته سوم آذر ماه : 61.491 تن

مقایسه فروش دلارصرافی و میانگین هفتگی دلار نیمایی از ابتدای امسال تا 20- آذر 1399

گزارش تفکیکی گروه‌های کالایی | هفته سوم آذر ماه 1399

ویکی پلاست | مرجع بازار صنعت پلاستیک