رشد چشمگیر معاملات بعد از تک نرخی شدن ارز/ بحران در پلی اتیلن سنگین دورانی و پلی استایرن مقاوم

در آخرین هفته از فروردین ماه 1397، تالار معاملات پتروشیمی شرکت بورس کالای ایران، معاملات بسیار پر رونقی را تجربه کرد زیرا در هفته گذشته و تحت تاثیر تک نرخی شدن نرخ ارز و انتظار کاهش شدید قیمت های پایه حجم بسیار کمی از کالا ها خریداری شده بود.

به گزارش ویکی پلاست، در دوشنبه هفته گذشته خریداران تحت تاثیر قیمت بالای دلار اقدام به رقابت های قیمتی بسیار بالا به خصوص برای گرید های پلی پروپیلن کردند و خریدهای بسیار زیادی را انجام دادند. در روز معاملاتی بعد یعنی سه شنبه 20 فروردین خبر تک نرخی شدن ارز اعلام شده و در نتیجه انتظار برای ریزش قیمت های پایه به وجود آمد در نتیجه بسیاری از کالاها یا معامله نشده و یا وارد معاملات مچینگ شدند.

اما در این هفته و بعد از افت بیش از 13 درصدی قیمت های پایه معاملات بورس کالای ایران رونق بسیار خوبی پیدا کرده زیرا از طرفی کلیه فعالان بازار اعتقاد دارند که قیمت های فعلی در کف قیمتی قرار داشته و از طرف دیگر بسیاری از فعاالان بازار که مواد اولیه بسیار زیادی را در هفته های گذشته خریداری کرده بودند برای کاهش ضرر خود ترجیح دادند با ایجاد تقاضای زیاد قیمت های معاملات را 10 درصد در مورد بسیاری از کالاها افزایش دهند.

بر خلاف اینکه اکثر فعالان بازار انتظار داشتند پتروشیمی ها عرضه های خود را در هفته اول بعد از آزادسازی نرخ کاهش دهند این حجم عرضه ها افزایش اندکی را هم نسبت به هفته گذشته تجربه کرده اند.

با وجود اینکه بسیاری از گروه های کالایی با سقف ده درصدی نرخ معامله شد ولی همچنان بسیاری از خریداران مواد اولیه در هفته های گذشته متضرر هستند و فقط اندکی ضررشان کمتر شد.

در این هفته کلا 29 گرید با رقابت قیمتی معامله شدند و این در حالی بود که در هفته گذشته 31  گرید با رقابت های قیمتی معامله شده بودند. رقابت های قیمتی انجام شده بین یک تا 10 درصد بود.

 افزایش اندک حجم عرضه ها در هفته پایانی فروردین 1397

حجم عرضه ها در هفته جاری نسبت به هفته گذشته افزایش داشته و 2.742 تن افزایش را تجربه کرد؛ این میزان افزایش با وجود اینکه اندک هست ولی به دلیل اینکه بعد از کاهش شدید نرخ ها کاهش عرضه ای وجود نداشته است بسیار مثبت ارزیابی می شود.

 ولی در مورد هفته های آتی نمی توان به روشنی اظهار نظر کرد زیرا اخباری مبنی بر اورهال پتروشیمی های بندرامام و مارون به گوش می رسد البته در مورد بندرامام فقط واحد PVC است و جای نگرانی زیادی ندارد. ولی در مورد پتروشیمی مارون جای نگرانی زیادی هست زیرا پروشیمی های دیگری در جهت تامین خوراک خود به این مجتمع وابسته هستند.

پتروشیمی های لاله و پتروشیمی تندگویان به طور مستقیم خوراک اصلی خود را از پتروشیمی مارون تامین می کنند و در نتیجه پتروشیمی لاله هم ممکن است اورهال خود را با این پتروشیمی هماهنگ کند. در مورد پتروشیمی تندگویان هم باید گفت که این مجتمع خوراک منو اتیلن گلایکول (MEG) خود را از پتروشیمی مارون تامین می کند و در صورت اورهال این مجتمع ممکن است ظرفیت تولید پتروشیمی تندگویان نیز کاهش یابد.

پتروشیمی مارون سالانه توان تولید یک میلیون و 100 هزار تن اتیلن، 200 هزار تن پروپیلن، 443 هزار تن اتیلن گلایکول ها ، 300 هزار تن پلی پروپیلن و 300 هزار تن انواع پلی اتیلن سنگین را دارد. پتروشیمی تندگویان سالانه در حدود 273 هزار تن MEG را از پتروشیمی مارون تامین می کند.

با توجه به مطالب مطرح شده به نظر می رسد هفته های آتی شاهد کاهش عرضه ها باشیم از طرف دیگر بازار آزاد مواد اولیه از همین هفته نسبت به این اخبار واکنش نشان داده و قیمت های بازار به خصوص در مورد کالاهای پلی پروپیلن و پلی اتیلن سنگین فیلم با افزایش زیادی مواجه شد.

افزایش شدید حجم معاملات پس از کاهش شدید قیمت های پایه

در هفته جاری حجم معاملات نسبت به هفته گذشته افزایش بسیار زیادی داشته  و 30.765 تن افزایش را تجربه کرد، البته در هفته گذشته حجم معاملات به دلیل تک نرخی شدن نرخ ارز و انتظار کاهش بیش از 14 درصدی نرخ های پایه با رکود بسیار زیادی مواجه بود و تنها کسانی در روز سه شنبه هفته گذشته خرید انجام دادند که واقعا نیازمند بودند.

از طرف دیگر بسیاری از خریداران در روز دوشنبه هفته گذشته برای خرید انواع پلی پروپیلن ها بیش از 7 درصد رقابت قیمتی انجام دادند و در این هفته قیمت این گروه بیش از 13 درصد کاهش را تجربه کرد و در نتیجه در این هفته فعالان بازار بسیار متضرر شدند و بسیاری هم کالاهای خریداری شده خود در هفته های گذشته را کنسل کردند.  

در نتیجه در این هفته فعالان بازار با ایجاد تقاضای زیاد بیشتر کالاها را با ده درصد رقابت قیمتی رو به رو کردند تا بلکه تا حدی اثرات کاهش شدید نرخ پایه را خنثی کرده باشند از طرف دیگر به نظر می رسد قیمت های پایه واقعا در کف قیمتی خود قرار دارند و به همین دلیل فارغ از جریانات متضرر شدن فعالان بازار، برای سایر خریداران هم خرید مواد اولیه در این هفته و هفته های بعدی جذابیت بسیار بالایی خواهد داشت. 

 در کل نزدیک به 92 درصد از محصولات عرضه شده توسط متقاضیان خریداری شد، این در حالی بود، که در هفته گذشته 51 درصد از کل عرضه ها خریداری شده بود. در این بین 55 گرید از 67 گرید عرضه شده با رقابت قیمتی به فروش رسیدند، رقابت های قیمتی بین 1 تا 23 درصد بود.

افزایش شدید تقاضا تحت تاثیر تک نرخی شدن دلار:

حجم تقاضا در هفته جاری افزایش  شدید و 172 هزار تنی را تجربه کرد. بدین ترتیب حجم تقاضا از 101 هزار تن به 273 هزار تن رسیده است، که حجم بسیار بالایی است. می توان گفت این میزان افزایش تقاضا در یک هفته بی سابقه است و این اتفاق رخ داده را می توان با اتفاقی که در سال 1393 رخ داد مقایسه کرد زیرا این رخداد دقیقا نقطه عکس تصمیمی است که در سال 1393 گرفته شده و با آزادسازی نرخ ارز مبنای کشف نرخ کالاهای پلیمری بازار وارد یک فاز رکود شدید و کاهش شدید تقاضا شد ولی در سال جاری با تک نرخی شدن نرخ ارز موجب  کاهش بیش از 13 درصدی نرخ محصولات شده و در مقابل بازار را با رونق زیاد مواجه کردند و تقاضا برای انواع محصولات پلیمری به شدت افزایش یافت.  

جذاب ترین گروه های بازار : 15 گرید جذاب بازار در این هفته به شرح جدول ذیل است :

در اولین هفته پس از تک نرخی شدن دلار بیشتر کالاهای عرضه شده با رقابت قیمتی بالایی معامله شدند این رقابت قیمتی به حدی بالا بود که 29 گرید کالایی با رقابت قیمتی بالای 8 درصد معامله شدند. در اینجا فقط 15 گرید اول بررسی می شود و به گریدهای دیگر نیز اشاره خواهد شد. 

در این هفته قیمت های پایه محصولات پلیمری بیش از 13 درصد در مورد تمامی گریدها کاهش را تجربه کرد این در حالی بود که در هفته های قبل از تک نرخی شدن نرخ ارز فعالان بازار مواد اولیه خود را با نرخ های ارز بیش از 47000 ریالی خریداری کرده بودند. در نتیجه بعد از کاهش نرخ ارز بسیاری از فعالان بازار این محصولات متضرر شده و در نتیجه ترجیخ دادند با هم با ایجاد تقاضا قیمت ها را تا جایی که امکان دارد افزایش داده و هم با خرید با قیمت های جدید میانگین خود را کاهش دهند.

از طرف دیگر قیمت های جدید در کف قیمتی قرار دارند زیرا از طرفی قیمت نفت و افق قیمت های جهانی محصولات پلیمری صعودی بوده و از طرف دیگر دلار هم از این نرخ جدید کمتر نخواهد شد و شاید به طور بدبینانه افقی مثبت را برای آن در نظر گرفت زیرا قیمت این ارز در کشورهای همسایه بیش از 5200 تومان هست. در نتیجه به نظر می رسد هر کسی که در قیمت های فعلی خرید انجام دهد سود خوبی نصیبش خواهد شد زیرا اختلاف قیمت بورس و بازار هم در سطح مطلوبی بوده است در نتیجه تقاضا هم این همه رسد را داشته است.

همانطور که در جدول مشخص است، اوضاع 15 کالایی که با بیشترین رقابت قیمتی معامله شده اند به شرح ذیل است:

بیشترین رقابت قیمتی در این هفته برای کالای پلی اتیلن سنگین دورانی بوده است که برابر با 24 درصد رقابت قیمتی است این کالا سقف رقابت نداشته و در نتیجه به دلیل بالا بودن قیمت بازار آن و کم بودن زمینه آن در بازار به این شدت رقابت قیمتی را تجربه کرده است، می توان گفت در نهایت قیمت این محصول نسبت به قبل از تک نرخی شدن ارز کاهشی را تجربه نکرده است ورود به فصل گرم سال و افزایش تقاضا برای این محصول هم در این میزان رقابت قیمتی بی تاثیر نبوده است.

کالای دیگری که افزایش قیمت شدید را در تالار معاملات تجربه کرده است پلی استایرن مقاوم 7240 تبریز است که با 13 درصد رقابت قیمتی به فروش رسیده است. این کالا هم به نوعی اثرات کاهش نرخ پایه خود را جبران کرده است.

گروه PET بطری : 

این گروه کالایی قبل از تک نرخی شدن ارز هم با سقف قیمت معامله می شد و اوضاع این گروه به حدی بحرانی شده بود که قبل از تک نرخی شدن ارز در بازار آزاد با قیمت بالای 8 هزار تومان برای برخی از گریدها معامله می شد.

بعد از اعلام خبر تک نرخی شدن ارز و انتظار کاهش نرخ پایه قیمت بازار آزاد این کالا کاهش یافته و از 8000 تومان برای گرید 781 به 7500 تومان هم رسید. نکته جالب این بود که در روز سه شنبه و بعد از اعلام خبر ارز 4200 تومانی باز هم برای گرید 780 این محصول تا 7 درصد رقابت قیمتی صورت گرفت که نشان از اوضاع بحرانی این کالا دارد و با وجود انتظار افت قیمتی بیش از 14 درصدی باز هم برای خرید آن رقابت قیمتی صورت می پذیرد.

در اولین هفته بعد از تک نرخی شدن دلار تمامی گرید های این گروه کالایی همچون هفته های گذشته با سقف قیمت معامله شدند. این گروه تقاضای کاذب بسیار زیادی دارد به حدی که برای 2948 تن عرضه گرید 781 که جذاب ترین گرید این گروه است بیش از 44 هزار تن تقاضا وجود داشته است که بیش از 14 برابر است و در نتیجه بیشتر عرضه این کالا توسط بازاری ها خریداری شده و سهم مصرف کننده واقعی بسیار اندک خواهد بود.

این در حالی است که اگر پتروشیمی مارون وارد فاز اورهال شود ممکن است پتروشیمی تندگویان دچار مشکلاتی در زمینه تامین خوراک MEG خود شده و در نتیجه عرضه های این گروه کمتر از سطوح فعلی نیز شود که در این صورت اوضاع این کالا بحرانی تر از الان خواهد شد که امید است برای این موضوع تدابیری اندیشیده شده باشد.

کالاهای پلی اتیلن سبک فیلم 0075 بندرامام، پلی اتیلن سبک خطی 209AA امیرکبیر و شازند، 22B02 مهاباد، پلی اتیلن سنگین فیلم F7000 مهر و ایلام، 5110 آریاساسول، بیشتر گریدهای پلی پروپیلن شیمایی همچون ZB332C و ZR230C نویدزرشیمی و پلی اتیلن های سنگین بادی BL3 مارون و کرمانشاه با سقف 10 درصدی نرخ معامله شدند.

در این هفته برخی از گریدهای پلی پروپیلن نساجی همچون 552R شازند و مارون، 060 پلی نار و 510L پلی پروپیلن جم با سقف 10 درصدی نرخ معامله شدند و سایر گریدهای این گروه با رقابت قیمتی کمتر از ده درصد معامله شدند.

آمار کلی معاملات بازار به تفکیک هر گروه کالایی:

درصد سهم هر گروه کالایی در عرضه های این هفته پلیمرها

همانطور که در نمودار مشخص است، بیشترین حجم عرضه مربوط به گروه PVC  است، که با 18 درصد سهم بازار و با 11.828 تن عرضه در صدر عرضه های بازار هفته جاری قرار دارد، رتبه دوم نیز به پلی اتیلن سنگین اکستروژن و لوله و با 16 درصد و با 10.517  تن عرضه اختصاص دارد. همچنین گروه پلی اتیلن سبک فیلم با 15 درصد حجم عرضه ها و برابر با بیش از 10.360 تن در رتبه سوم قرار داشتند. در کل این گروه های مطرح شده 49 درصد حجم کل عرضه های بازار را به خود اختصاص داده اند.

درصد سهم هر گروه کالایی در تقاضای این هفته پلیمرها

گروه PET بطری و با 68 هزار 563 تن تقاضا و معادل 27 درصد کل تقاضای بازار بیشترین تقاضای این هفته را به خود اختصاص داده است، ، بعد از این گروه پلی اتیلن سنگین فیلم و با 31 هزار و 999 تن تقاضا و سهم 12 درصدی از کل تقاضا در رده بعدی قرار داشت. گروه پلی اتیلن سبک فیلم  و  با  25 هزار و 134 تن تقاضا در رده بعدی قرار داشت، که برابر با 10 درصد تقاضای کل بازاراست ؛ گروه PVC هم با 9 درصد تقاضای بازار از دیگر گرید های جذاب بازار بود. چهار گروه مذکور جمعا 58 درصد کل تقاضای بازار را به خود اختصاص داده اند.