راهنمای تعمیرات خطوط لوله های پلی اتیلنی

لوله هاي فلزي در معرض خوردگی قرار دارند و می بایست در تمام طول عمرشان مورد مراقبت پیوسته قرار داشته باشند. یک خط لوله ساخته شده از پلی اتیلن با اتصالات جوشکاري شده، نه تنها در برابر خوردگی و مواد شیمیایی مقاوم است، بلکه داراي مفاصلی عاري از نشتی در بازه هاي 40 تا 50 فوتی و به محکمی خود لوله است.

این سیستم بجز در مورد آسیب هاي غیرمترقبه و نادر وارده از طرف عوامل ثالث، سیستمی بی نیاز به نگهداري فراهم می آورد. در صورت آسیب زدن عوامل ثالث به لوله هاي پلی اتیلن، نیازمند استفاده از روش هاي تعمیر هستیم تا خط لوله را در اسرع وقت به شرایط کاري بازگردانیم. در این سند، راهنمایی هاي کلی براي انجام تعمیرات پلی اتیلنی، ارائه می شوند.

این راهنماها در تهیه دستورالعمل ها و مشخصات فنی روشهاي مختلف انجام تعمیرات روي سیستم هاي لوله کشی پلی اتیلن، مفید هستند. براي انجام تعمیرات روزمینی که در آنها امکان حرکت دادن لوله ها وجود دارد، می توان بخش آسیب دیده لوله را برید و یک قطعه سالم را با استفاده از جوش لب به لب یا الکتروفیوژن در سیستم جایگزین نمود.

با این حال، امکان حرکت دادن لوله در تأسیسات مهار شده، نظیر لوله هاي مدفون، مقدور نیست. تعمیر دائمی لوله هاي مهار شده، نیازمند تکنیک هایی است که در آنها انجام جابجایی هاي طولی، لزومی نداشته باشد، از جمله این تکنیک ها عبارت است از بکار بردن ماسوره یا تشکیلات فلنج دار، کوپلینگ هاي مکانیکی یا الکتروفیوژن و غیره.

سیستم هاي لوله هاي پلاستیکی ممکن است در حین نصب یا در اثر فعالیت عوامل ثالث، دچار آسیب دیدگی شوند.

از کوپلینگ هاي مکانیکی یا الکتروفیوژن مخصوص سیستم هاي لوله کشی پلاستیکی انتقال گاز، به دلیل صرفه اقتصادي و سهولت در جایگزینی بخشهاي آسیب دیده لوله هاي پلاستیکی، به وفور استفاده می شود.

جریان گاز متوقف شده؛ بخش آسیب دیده بریده و جدا شده و با یک اتصال مکانیکی تعمیري یا یک تکه لوله جدید و با بکاربردن دو کوپلینگ یا یک کوپلینگ و یک اتصال جوشی، جایگزین می شود.

اتصالات مونتاژ شده از اتصالات مکانیکی که در جایگزینی مورد استفاده قرار می گیرند، باید طوري طراحی شده باشند که لوله را در برابر نیروهاي بیرون کشنده، مهار نموده و در صورت استفاده از اتصالات فلزي، در برابر خوردگی از آن محافظت کنند.

در ادامه انواع روش های مورد استفاده در تعمیر خطوط لوله های پلی اتیلنی قرار داده شده اند.

تعمیرات موقت در محل با استفاده از کلمپهای پیچی تمام دورگیر

یکی از گزینه هاي بسیاري از کاربران سیستم براي انجام تعمیرات، استفاده از کلمپ هاي پیچی تمام دورگیر است. این نوع از کلمپ هاي تعمیري، نشان داده اند که روش خوبی براي تعمیرات موقت، بویژه در شرایط اضطراري، هستند. 

برخی از کلیات ملاحظات طراحی به منظور استفاده موفقیت آمیز از کلمپ هاي پیچی تمام دورگیر به شرح زیر هستند:

- استفاده از کلمپ هاي پیچی تمام دورگیر فقط در تعمیراتی توصیه میشود که در آنها لوله قادر به حفظ یکپارچگی خود میباشد. استفاده از این روش را فقط در تعمیر سوراخهایی با سطح برش تمیز و گرد، خراشیدگی هایی عمیق و یا سوراخهایی که حداکثر اندازه شان کمتر از یک سوم قطر اسمی لوله باشد، در نظر بگیرید. از کلمپ هاي پیچی در لوله هاي ترك خورده، سوراخ شدگی هاي دندانه دار، پارگی هاي طولانی و خراشیدگی ها یا سوراخ هاي عمیقی که میتوانند تحت اثر بارهاي موجود، به بیرون از کلمپ سرایت کنند، استفاده نکنید.

- از حداکثر پارامترهاي کاري توصیه شده توسط کارخانه سازنده از جمله فشار و دما، تجاوز نکنید.

- نصاب همیشه باید از راهنماهاي نصب توصیه شده توسط کارخانه سازنده کلمپ پیروي نماید. هر جا ممکن بود از محصولاتی استفاده کنید که اختصاصاً براي کار با لوله هاي پلی اتیلن طراحی شده اند.

- در صورتیکه کلمپ، اختصاصاً براي استفاده در لوله هاي پلی اتیلن تولید نشده است، باید با کارخانه سازنده آن در مورد استفاده از آن روي لوله هاي پلی اتیلن، مشورت شود.

- در هنگام تعمیر یک لوله پلی اتیلن توسط یک کلمپ پیچی تمام دورگیر باید اثر حرکت لوله بدلیل انبساط و انقباض حرارتی، بروز خزش و همچنین نوسانات فشاري، در نظر گرفته شود.

-  معمولاً از کلمپ هاي پیچی تمام دورگیر در کاربردهاي زیرزمینی استفاده می شود. در صورتیکه نوع کاربرد شما متفاوت است، با کارخانه سازنده کلمپ پیچی تماس حاصل کنید.

- در صورتیکه قصد دارید از کلمپ پیچی به عنوان تعمیري دائمی استفاده کنید، در مورد تناسب استفاده از آن به عنوان یک تعمیر دائمی، با کارخانه سازنده اتصالات، ارتباط برقرار کنید.

شکل زیر نمونه ای از کلمپ های تمام دور گیر را نشان می دهد:

تعمیرات کوچک در محل تعمیر با استفاده از جوش زینی
درصورتی که اندازه آسیب سوراخ شدگی خیلی کوچک باشد ( در حد 1 اینچ یا کوچکتر از آن و در یک دیواره لوله)، میتوان یک سه راهی خود انشعابگیر بدون کپ یا یک سه راهی خود انشعابگیر حجم بالا را با استفاده از جوش زینی در محل آسیب دیده به لوله اصلی متصل نمود، با این فرض که بتوانیم جریان آب را متوقف کرده و محل تعمیر را در حین انجام فرآیند تعمیر، خشک نگاه داریم. قبل از افزودن وصله یا قطعه اتصالی، دو طرف محل آسیب دیده را سوراخ کنید تا از انتشار بیشتر ترك، جلوگیري شود.

سپس یک درپوش را به خروجی جانبی سه راهی ضربه اي انتخاب شده براي تعمیر، جوش دهید. جریان آب را قطع کرده و سطح ناحیه اطراف آسیب دیدگی را براي انجام فرآیند جوش زینی، آماده سازي کنید. قطعه زینی را با استفاده از دستورالعمل کلی، روي ناحیه آسیب دیده جوش داده و به اتصال فرصت دهید تا خنک شود. 30 دقیقه صبر کرده و سپس جریان آب را دوباره برقرار کنید.
شکل زیر تعمیر به این روش را نشان می دهد:
 

تعمیر با استفاده از جوش الکتروفیوژن

تا زمانی که بتوان جریان آب را قطع نگهداشته و ناحیه در دست تعمیر را در حین انجام فرآیند تعمیر، خشک نگهداشت، میتوان از یک وصله الکتروفیوژنی هم براي تعمیر آسیب دیدگی هاي کوچک (درزه هاي 3 اینچی یا کوچکتر در یک دیواره لوله) بهره برد. از دستورالعمل الکتروفیوژن و تجهیزات جوش زینی توصیه شده توسط کارخانه سازنده، استفاده کنید.

شکل زیر نمونه ای از انجام تعمیرات با استفاده از جوش الکتروفیوژنی را نشان می دهد.

تعمیر با استفاده از اتصالات مکانیکی
در برخی از موارد که آسیب دیدگی جزئی است اما به شدت لوله را درگیر کرده است، میتوان جریان لوله را قطع کرده، بخش کوچکی از لوله را بریده و یک کوپلینگ مکانیکی در محدوده آسیب دیده، نصب نمود.
برخی از کوپلینگ ها خود مهار هستند و برخی نیستند. برخی از آنها نیازمند استفاده از یک لایی فلزي از جنس فولاد ضد زنگ در درون لوله پلی اتیلن هستند و برخی اینگونه نیستند. از اتصالات مکانیکی فشاري مخصوص لوله هاي پلی اتیلن یا تیوب ها به وفور در تعمیر آسیب دیدگی لوله هاي انشعابی کوچک (2اینچی یا کوچکتر) انتقال آب، استفاده می شود.

جریان آب بوسیله یک ابزار فشارنده، متوقف شده و محدوده آسیب دیده، ارزیابی میشود. در صورتیکه آسیب دیدگی، یک بریدگی یا سوراخ شدگی کوچک باشد،

می توان لوله را در محل آسیب دیدگی برش داد و اتصال فشاري را مابین دو سر لوله نصب نمود. همانگونه که در مورد لوله هاي بزرگ تر می دانیم، براي استفاده از این روش هم باید مقدار خاصی از لوله ها بیرون آورده شوند تا امکان خم کردن آنها و نصب کوپلینگ، میسر شود. در صورتیکه آسیب دیدگی گسترده تر باشد، تکه اي از لوله بریده شده و با یک تکه لوله و دو اتصال فشاري، جایگزین می شود.

شکل های زیر نمونه هایی از کوپلینگ ها و اتصالات مکانیکی را نشان می دهند.
 

تعمیر با استفاده از ماسوره فلنجی
بعد از گزارش آسیب دیدگی خط لوله، باید اندازه و نسبت ابعادي خط لوله را مشخص نمود. فلنج و رینگ پشتیبان با اندازه مناسب انتخاب شده و براي انجام تعمیرات، به کار می روند.

لوله آسیب دیده را از سیستم لوله کشی ببرید. اطمینان حاصل کنید که طول برداشته شده براي نصب مجموعه ماسوره فلنجی، کافی است. سپس سر فلنج ها را به لوله اصلی خط و لوله جایگزین به روش مناسب جوش داده و سپس لوله جایگزین را در بخش آسیب دیده قرار داده می شود. شکل زیر به صورت شماتیک این مراحل را نشان می دهد:

تعمیر بوسیله ماسوره الکتروفیوژن 
این روش شباهت زیادي به روش استفاده از مجموعه ماسوره فلنجی دارد، اما در آن براي ایجاد اتصالی عاري از نشتی، از روش فناوري جوش متفاومتی بهره گرفته می شود.

بجاي جوش لب به لب سرلوله ها به پایه فلنج ها، از کوپلینگهاي الکتروفیوژن براي اتصال ماسوره جایگزین لوله به لوله سالم فعلی استفاده می شود.

شکل زیر نمونه ای از ماسوره های الکتروفیوژنی را نشان می دهد: