ریزنمرات صنایع کوچک ایران

تصویر آماری صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی به بهانه «روز حمایت از صنایع کوچک» ترسیم شد. ارزیابی‌ها نشان می‌دهد سهم صنایع کوچک در کیک ارزش‌افزوده و اشتغال‌زایی اقتصاد کشور بالاست، اما این بخش با مشکلات و چالش‌هایی روبه‌روست.

آسیب‌شناسی‌ها حاکی است پررنگ‌ترین دست‌اندازها «» و «عدم تامین مواد اولیه» است. با توجه به اشتراک نوع مشکلات و مسائل واحدهای صنعتی کشور، متولیان و سیاست‌گذاران صنعت کشور در نظر دارند برای رفع موانع موجود چند برنامه جامع را در دستور کار قرار دهند.

«اعمال مدیریت روی تامین مواد اولیه وارداتی»، «تامین کالاها و قطعاتی که ظرفیت نسبی تولید آن در کشور موجود است»، همچنین «تامین منابع مالی مورد نیاز واحدها و سوق دادن نیازهای مالی کمبود سرمایه در گردشواحدها از بازار پول به بازار سرمایه» از جمله این اقدامات به شمار می‌روند.

ریز نمرات صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی منتشر شد. روز گذشته در نشست خبری معاون وزیر صمت که در آستانه روز حمایت از صنایع کوچک (۲۱ مردادماه) برگزار شد، آخرین وضعیت صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی کشور به‌روزرسانی شد.

گزارش تحلیلی وضعیت واحدهای به بهره‌برداری رسیده (فعال و غیرفعال) مستقر در شهرک‌ها و نواحی صنعتی کشور تا پایان خرداد سال ۱۳۹۸ نشان می‌دهد، تعداد واحد‌های صنعتی به بهره‌برداری رسیده مستقر در این شهرک‌ها به بیش از۴۳ هزار واحد صنعتی رسیده است.

مطابق با بررسی‌ها از این تعداد ۳۳ هزار و ۸۹۴ واحد صنعتی (۵/ ۷۷ درصد) با اشتغال حدود ۷۱۰ هزار نفر فعال و تعداد ۹ هزار و ۸۵۰ واحد (۵/ ۲۲ درصد) با اشتغال حدود ۱۸۰ هزار نفر غیرفعال هستند. همچنین ۷۸ هزار و ۷۵۵ قرارداد حق بهره‌برداری، در مدت زمان مورد بررسی در شهرک‌ها و نواحی صنعتی منعقد شده است.

داده‌های آماری نشان می‌دهد طی چهارماه منتهی به تیر سال جاری، ۱۹۸ واحد صنعتی مجددا راه‌اندازی شده‌اند و تا پایان سال هم قرار است حدود ۱۳۵۰ واحد صنعتی کوچک داخل شهرک‌های صنعتی مجددا به چرخه تولید بازگردند.

گلوگاه‌های صنعتی

محسن صالحی‌نیا معتقد است به‌‌‌صورت کلان تامین سرمایه در گردش برای واحدها با مشکلات و محدودیت‌هایی روبه‌رو است. به‌اعتقاد معاون وزیر صمت، درصورت تخصیص کامل سهم ۴۰ درصدی صنایع از منابع بانک، واحدهای کوچک امکان توسعه و فعالیت‌های بهتری را می‌یابند.

او همچنین اعلام کرد که برای تامین مواد اولیه واحدها با عنایت به صنایع بالادستی همچون پتروشیمی، فولاد، مس و... در برخی بخش‌ها مشکلاتی دیده می‌شود که طی رصدهای انجام گرفته از سوی شهرک‌های صنعتی استان‌ها موارد احصا و اقدامات در دستور کار قرار گرفته است.

صالحی‌نیا بخش دیگری از دست‌اندازها را این‌‌گونه تشریح کرد: در برخی شهرک‌های صنعتی با کاهش منابع آب مواجه شده‌ایم که در کنار پیگیری‌های لازم برای استفاده از سایر منابع، نیاز است که با همکاری مشترک روی مدیریت منابع آب دقت نظر بیشتری داشت.

به گفته مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران، با توجه به اشتراک نوع مشکلات و مسائل واحدهای صنعتی کشور، برای رفع موانع موجود چند برنامه جامع در دستور کار است که از جمله آن‌ها می‌توان به اعمال مدیریت روی تامین مواد اولیه وارداتی، تامین کالاها و قطعاتی که ظرفیت نسبی تولید آن در کشور موجود است و همچنین تامین منابع مالی مورد نیاز واحدها اشاره کرد.

او در ادامه گفت: برای تامین برخی زیرساخت‌های اساسی علاوه‌بر همکاری دستگاه‌های خدمات‌رسان، نیازمند تسریع تامین اعتبارات مورد نیاز هم هستیم.

در همین راستا سامانه سکوک به‌عنوان مدل جدیدی در تامین تسهیلات و رصد روند بهره‌گیری از این منابع راه‌اندازی شده است.

به گفته صالحی‌نیا، ۱۸ واحد صنعتی کوچک و متوسط در بورس پذیرفته شده‌اند و این اتفاق در راستای سوق دادن نیازهای مالی واحدها از بازار پول به بازار سرمایه دارای اهمیت بالایی است.

نمای آماری کوچک‌ها

مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران در ادامه این نشست از افزایش دو برابری سرمایه در گردش صندوق‌ضمانت صنایع کوچک و فعالیت ۴۳ هزار و ۶۵۰ واحد تولیدی در شهرک‌های صنعتی خبر داد.

او با اشاره به نام‌گذاری ۲۱ مردادماه به نام روز صنایع کوچک گفت: بخش اعظمی از صنایع کوچک کشور در شهرک‌های صنعتی مستقر هستند.

در شهرک‌های صنعتی دو طیف واحد صنعتی مستقرند؛ واحد‌هایی که در حال بهره‌برداری‌‌اند ۴۳ هزار و ۶۳۰ واحد هستند که از این تعداد ۵/ ۷۷درصد فعال و زمینه اشتغال ۷۱۰ هزار نفر فراهم است.

همچنین ۵/ ۲۲ درصد واحدهای غیرفعال، با زمینه اشتغال ۱۸۰ هزار نفر در شهرک‌ها جانمایی شده‌اند. او ادامه داد: بیش از ۷۸ هزار قرارداد منعقد شده در شهرک‌های صنعتی کشور وجود دارد که ۱۶ هزار طرح صنعتی یعنی حدود ۴۰ درصد در مرحله تخصیص زمین و ۱۲ درصد در مرحله دیوار کشی، ۱۰ هزار طرح نصب سوله و تجهیزات جانبی، ۳۲۰۰ طرح نیز در مرحله نصب ماشین‌آلات هستند که به‌زودی وارد چرخه تولید خواهند شد.

صالحی‌نیا در ادامه بیان کرد: ۸۱۱ شهرک و ناحیه صنعتی در کشور وجود دارد که حدود ۵۰۰ مورد شهرک صنعتی و ۳۱۰ ناحیه صنعتی است و البته ۹ منطقه ویژه صنعتی هم در کشور مستقر است.

همچنین برای ۵/ ۲۲ درصد واحدهای غیر فعال برنامه جامع جهت بازگشت به تولید واحدها در دستور کار است. معاون وزیر صمت با اشاره به اینکه طی یک‌سال گذشته بیش از هزار و ۳۵۰ واحد احیا و به چرخه تولید بازگشته‌اند، گفت: حدود ۱۳ هزار واحد با ۵۰ درصد ظرفیت فعال هستند، ۱۰ هزار واحد بین ۵۰ تا ۷۰ درصد ظرفیت و مابقی هم با ۷۰ درصد ظرفیت خود فعالیت می‌کنند.

او با اشاره به نحوه فعالیت این واحدهای تولیدی توضیح داد: صنایع مستقر در شهرک‌ها و نواحی صنعتی ایران، در صنایع غذایی، شیمیایی، صنایع کانی غیرفلزی، سلولزی، صنایع نساجی، برق و الکترونیک، صنایع فلزی و در صنایع متفرقه فعال هستند.

مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران گفت: در شهرک‌های صنعتی تامین زیرساخت‌ها یکی از موارد دارای اهمیت بالا در راستای توسعه صنعتی تلقی می‌شود؛ در همین خصوص برای تامین آب در شهرک‌ها ظرفیت ۱۵ هزار و ۶۰۰ لیتر در ثانیه انجام گرفته و ۹ هزار و ۲۵۰ مگاوات برق و ۳ هزار کیلومتر شبکه انتقال برق صورت گرفته است.

وی گفت: برای کنترل و مدیریت منابع آب و فاضلاب صنعتی در ۲۰۲ شهرک در قالب ۲۳۰ مورد فرآیند تسویه به میزان ۱۷۵ هزار مترمکعب انجام شده و برای ۶۱۳ شهرک و ناحیه صنعتی بالغ بر ۷۵ درصد نیاز گاز تامین شده است. همچنین ۷۶۳ خط تلفن که ۳۸۰ عدد از واحدها دارای فیبر‌نوری هستند.

سهم ۴ میلیارد دلاری در صادرات

صالحی‌نیا در بخش دیگری از اظهاراتش با اشاره به فعالیت هزار و ۱۰۰ واحد در بخش صادرات، گفت: براساس آخرین آمار در سال گذشته سهم صادرات آنها ۴ میلیارد دلار بوده است، همچنین ۱۷ هزار شغل با سرمایه‌گذاری ۲ میلیارد دلاری در شهرک‌های نواحی صنعتی فراهم شده است.

معاون وزیر صمت ادامه داد: ۶۸ شرکت مدیریت صادرات فعال است که کنسرسیوم‌های مختلف صادراتی در زمینه‌های مختلف شکل گرفته است.

او به شناسایی ۴۶۶ خوشه صنعتی اشاره کرد و گفت: ۹۷ خوشه صنعتی بنام وجود دارد که در این حوزه ۴۰ پروژه در مرحله اجرا است و در سال‌های آینده به این رقم اضافه خواهد شد. صالحی‌نیا به ایجاد سامانه تخصصی در آموزش در فضای مجازی اشاره کرد و توضیح داد: ۳۲ هزار و ۷۰۰ واحد برای شرکت در نمایشگاه‌های داخلی و خارجی به‌صورت کنسرسیوم، خوشه‌ای و انفرادی شرکت می‌کنند که تحت حمایت ما هستند.

صالحی‌نیا همچنین به راه‌اندازی سامانه ارائه خدمات تکنیکی، عارضه‌یابی و رفع بهبود شرایط کسب‌وکار واحدهای کوچک در تمام کشور خبر داد و گفت: فعالان و تولیدکنندگان با مراجعه به واحدهای ارائه خدمات از خدماتی چون عارضه‌یابی، بهبود شرایط تامین مواد اولیه و راهکارهایی برای کاهش قیمت تمام‌شده بهره‌مند خواهند شد.

مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران با اشاره به افزایش سرمایه صندوق‌ضمانت گفت: سرمایه در گردش صندوق‌ضمانت صنایع کوچک ۱۱۰ میلیارد تومان است و با تدابیر اندیشیده شده به ۲ برابر افزایش پیدا خواهد کرد.

چه خبر از ضمانت‌نامه‌های صنعتی؟

همچنین در این نشست مدیرعامل صندوق‌ضمانت سرمایه‌گذاری صنایع کوچک گفت: در سال ۹۷ و در مجموع ۲۹۳ فقره ضمانت‌نامه صادره و تسهیلات صنعتی بالغ بر ۲ هزار و ۱۴۰ میلیارد ریال که مورد درخواست واحدهای کوچک و متوسط صنعتی در سطح کشور بوده است را ضمانت کرده‌ایم.

محمدحسین مقیسه ادامه داد: هم‌اکنون و به‌تبع صدور ۶ برابری ضمانت‌نامه در قبال سرمایه اولیه صندوق، تا حدودی ظرفیت صدور ضمانت‌نامه تکمیل شده و در حال رایزنی برای افزایش سرمایه هستیم.

مدیرعامل صندوق‌ضمانت سرمایه‌گذاری صنایع کوچک به سرمایه ۱۱۰ میلیارد تومانی فعلی صندوق اشاره کرد و افزود: پیشنهاد این صندوق افزایش سرمایه آن به ۵۰۰ میلیارد تومان بود تا بتواند دستکم پنج برابر این رقم ضمانت‌نامه صادر کند.

وی اعلام کرد: در ۴ ماه منتهی به تیر امسال و در قالب صدور ۷۰ فقره ضمانت‌نامه بیش از ۷۰ میلیارد تومان تسهیلات درخواستی را مورد ضمانت قرار دادیم.

به گفته وی، برپایه رویه‌های حاکم بر صندوق‌های ضمانت سرمایه‌گذاری در جهان در شرایط نرمال اقتصادی می‌توان بین ۵ تا ۶ برابر سرمایه موجود، ضمانت‌نامه صادر کرد.

منبع: دنیای اقتصاد