وقتی همه سازمان را ترک می‌کنند، برویم یا بمانیم؟

صمیم‌گیری درباره‌ی رهاکردن شغلی که مدت‌ها دوستش داشته‌ایم یا امور زندگی خود را به کمک آن می‌گذرانده‌ایم، کار دشواری است. در بازار کار امروزی، ترک کار موضوعی متداول است؛ اما این روند زمانی اهمیت می‌یابد که جرقه‌ای کوچک ناگهان شعله‌ور شود و گریبان سازمان را بگیرد؛ به‌گونه‌ای‌که تعداد زیادی از کارمندان به‌یک‌باره قصد رفتن کنند. در این وضعیت، دیگر کارمندان نیز به تکاپو خواهند افتاد و احتمالا چنین سؤالی در ذهن‌شان شکل بگیرد: وقتی همه رفته‌اند، من چرا هنوز اینجا هستم؟

اگر صندلی‌های همکارانتان یک‌به‌یک خالی می‌شوند، در‌حالی‌که نه اخراجی در کار بوده و نه قرار است آن‌ها در قسمت دیگری از سازمان مشغول به‌کار شوند، باید کمی بیشتر حواس‌تان را جمع کنید. در این حالت، باید وضعیت خود را به‌دقت ارزیابی و به پاسخ پرسش زیر فکر کنید و بعد تصمیم مهمی بگیرید:

اگر تعدادی از همکارانم به هر دلیلی شغل خود را رها کرده باشند، من هم باید از آن‌ها پیروی کنم؟

پاسخ درست به این پرسش و تصمیم‌گیری درباره‌ی آینده‌ی شغلی، به تعداد زیادی از عوامل وابسته است. ازدست‌دادن همکارانی دشوار است که روزی از کارکردن با آن‌ها لذت می‌بردیم و احترام خاصی برایشان قائل بودیم؛ اما خروج آن‌ها از سازمان لزوما به‌منزله‌ی آژیر خطر نیست. پیش‌ازاینکه فکر کنید بهترین راه برای ترک شغل فعلی چیست، باید بدانید چرا این شغل را رها می‌کنید. درادامه‌ی این مقاله، نکاتی درباره‌ی تصمیم‌گیری درست در این زمینه را مرور می‌کنیم. آیا شما نیز باید به تبعیت از سایر همکارانتان از قطار سازمان پیاده شوید یا آنکه باید راهکاری جایگزین را درپیش بگیرید؟ 

بله، به‌شرطی که بیشتر افرادی که کارشان را ترک کرده‌اند، در واحد شما مشغول بوده یا در سطح شما قرار داشتند

به دوروبرتان نگاهی دقیق بیندازید. آیا کسانی که شرکت را ترک می‌کنند در رده‌ی شما قرار دارند یا همکارتان در بخش مشترک هستند؟ اگر چنین است، باید حوا‌ستان را کمی بیشتر جمع کنید و تا وقتی عذرتان را نخواسته‌اند، به فکر چاره باشید.

به‌عنوان مثال، شرکتی که در آن مشغول به کار هستید، ممکن است تصمیم گرفته باشد مدیران پروژه وظایف دستیاران اجرایی را نیز برعهده‌ بگیرند. در نتیجه‌ی این رویکرد، اولین گروه از مدیران پروژه که قربانی این تصمیم جدید شده‌اند، تصمیم می‌گیرند سازمان را ترک کنند. این اتفاق ممکن است حجم کار و بار مسئولیت‌های شما به‌عنوان همکار این افراد را سنگین‌تر کند و به آسیب‌های متعددی برای شما بینجامد.

نه، به‌شرطی که همکارانتان صرفا از واحدی به واحد دیگر جابه‌جا شده باشند

اگر تعدادی از همکارانتان صرفا از واحدی به واحد دیگر در سازمان منتقل شده‌اند، جای نگرانی وجود نخواهد داشت. به احتمال زیاد این امر به‌دلیل تمایل خود فرد یا تغییرات تیمی غیرمرتبط با واحد شما رخ می‌دهد. سعی کنید دلایل خروج آن‌ها را ارزیابی و درباره‌ی تأثیرات احتمالی آن روی جایگاه و عملکرد خودتان تأمل کنید. اگر دلیل واضحی برای خروج آن‌ها پیدا کردید و این دلیل درباره‌ی شما صادق نیست، دلیلی برای ترک کار هم وجود نخواهد داشت. برای مثال، ممکن است خروج همکارانتان به‌دلیل ادغام بخش‌های فروش و بازاریابی باشد. 

بله، به‌شرطی که ارتباطات سازمانی غیرشفاف و فرایند گردش اطلاعات مسدود شود

در این وضعیت، هیچ‌کس اطلاعی ندارد که چرا اعضای تیم یک‌به‌یک سازمان را ترک می‌کنند و چه کسانی قرار است جای آن‌ها را بگیرند و خلاصه هیچ اطلاعی درباره‌ی مسائل مربوط به شرکت وجود ندارد. به‌عنوان مثال، آیا رفتن همکار کنار دستی‌تان به‌دلیل ازدست‌دادن یکی از مشتری‌های اصلی بوده یا خطای دیگری از او سر زده است یا شاید هم سازمان دچار شرایطی شده که او را وادار به ترک آن کرده است.

به‌علاوه در این وضعیت، پیام‌های متفاوت و گاه متناقضی مدیریت یا رأس سازمان منتشر می‌کند که به سردرگمی اعضای شرکت و پیچیده‌ترشدن کلاف ارتباطات سازمانی می‌انجامد.

بی‌نظمی و بی‌صداقتی اغلب فقط به رفتن تعدادی از نیروهای سازمان ختم نمی‌شود و مشکلات به‌مراتب بزرگ‌تری ایجاد می‌کند. بنابراین، هوشیار باشید و دقت کافی در این زمینه به‌خرج دهید. اگر سؤال می‌کنید و به جواب نمی‌رسید، احتمالا دلیلی در پسِ آن نهفته و نشانه‌ای از بروز مسئله‌ای بزرگ در سطح سازمان باشد.

نه، به‌شرطی که برای رفع مشکلات برنامه‌ای در کار است

اگر مطمئنید مدیرتان در‌حال‌رفع مشکلات و مسائلی است که موجب شده کارمندان شغلشان را ترک کنند، می‌توانید دست‌کم برای مدتی نفس راحتی بکشید؛ چراکه بالادستی‌ها به فکر اصلاح امور هستند.

بله، به‌شرطی که ارزش‌های سازمان دیگر مثل گذشته با ارزش‌های درونی شما هم‌راستا نیست

گاهی اوقات، رفتن یک‌باره‌ و هم‌زمان تعدادی از همکاران در سازمان امری کاملا تصادفی است. باوجوداین، گاهی هم دلیل آن چیز دیگری است؛ ازجمله تغییرات وسیع در رهبری سازمان و تغییرات گسترده در اولویت‌ها و فرهنگ سازمانی که موجب شده بسیاری از اعضای سازمان از شرایط ناراضی و به‌تدریج دچار فرسودگی شغلی شوند.

در این حالت، افراد هوشمند قبل از آنکه تبعاتی دامن‌گیرشان شود، سازمان را ترک می‌کنند. اگر شما نیز اعتقاد دارید تغییرات تازه با اهداف یا ارزش‌هایتان هم‌راستا نیست و اراده‌ای هم برای اصلاح اوضاع وجود ندارد، باید مسیر دیگران را دنبال کنید و به فکر کار جدیدی باشید. در مقابل، ترک شغل و استعفادادن در مواردی بهترین گزینه به‌‌نظر می‌رسد؛ اما شرایطی نیز وجود دارد که با استعفادادن تنها به ضرر خود عمل کرده‌اید. راه‌های خوب و دلایل ‌پذیرفتنی برای ترک‌کردن شغل وجود دارد؛ اما برخی دلایل برای استعفادادن مناسب نیستند.

نه، به‌شرطی که واقعا همه‌چیز تصادفی باشد

به‌تازگی، یکی از همکارانتان به‌دلیل زایمان به مرخصی طولانی‌مدت رفته است؟ دیگری نیز به‌دلیل دریافت حقوق بیشتر به شرکت رقیب پیوسته است؟ همکار دیگرتان نیز به‌دلیل آنکه قصد دارد به شهری جدید نقل مکان کند، سازمان را ترک کرده است؟

نه، به‌شرطی که واقعا همه‌چیز تصادفی باشد

به‌تازگی، یکی از همکارانتان به‌دلیل زایمان به مرخصی طولانی‌مدت رفته است؟ دیگری نیز به‌دلیل دریافت حقوق بیشتر به شرکت رقیب پیوسته است؟ همکار دیگرتان نیز به‌دلیل آنکه قصد دارد به شهری جدید نقل مکان کند، سازمان را ترک کرده است؟

بله، به‌شرطی که واضح است قرار نیست کسی به‌عنوان جایگزین نیروهای قبلی استخدام شود

اگر وضعیت به‌گونه‌ای پیش برود که ناچار شوید به‌صورت دائم وظایف دیگران را به‌دوش بکشید و در‌عین‌حال، کسی دیدگاه شما را دراین‌باره جویا نشود یا حتی امکان ارتقای شغلی یا افزایش حقوق نیز برایتان متصور نیست، باید کمی محتاطانه‌تر عمل کنید. شاید زمان آن باشد که اولویت‌هایتان را یک‌بار دیگر وارسی کنید. افزایش چشمگیر حجم وظایف و توقعات بی‌جای سازمان از نیروی کار توانمند، نشانه‌ای از این واقعیت است که رأس سازمان و مدیرانش چندان به حفظ افراد خوب اهمیت نمی‌دهند و توجهی به مطالبات برحق آن‌ها نمی‌کنند.

نه، به‌شرطی که برنامه‌هایی برای جایگزینی افراد جداشده از سازمان وجود دارد

آیا واحد منابع انسانی شما به‌شدت سرگرم مصاحبه و استخدام نیرو برای پرکردن موقعیت‌های شغلی خالی است؟ این کار سازمان نشانگر آن است که شاید اتفاقات خوشایندی در راه باشد، به‌زودی اوضاع تغییر خواهد کرد و اساسا احتمالا نیازی به این نخواهد بود که مدتی طولانی فشار کاری بیشتری متحمل شوید. ازاین‌رو، حتما ارزشش را دارد اندکی صبر پیشه کنید و تا به‌سامان‌شدن اوضاع در سازمان بمانید؛ البته تا وقتی از کارتان لذت می‌برید.

بله، به‌شرطی که فرصتی برای پیشرفت دراختیارتان قرار نمی‌گیرد

وقتی آن دسته از همکارانتان که مسئولیت‌های بیشتر و سنگین‌تری درمقایسه‌با شما دارند، تصمیم به ترک سازمان می‌گیرند، این فرصت برایتان فراهم می‌شود به‌صورت رسمی بتوانید ارتقای شغلی بیابید یا دست‌کم مسئولیت‌های جدیدی بپذیرید. اگر دست‌اندرکاران شرکت و مدیران آن در این وضعیت صرفا به‌دنبال استخدام افرادی خارج از سازمان هستند و ارتقا و پیشرفت شما به‌هیچ‌وجه برایشان مطرح نیست، آن‌هم درحالی‌که فردی مشتاق و اهل کار هستید، می‌توان این‌طور نتیجه گرفت احتمالا شرکت شما را آن‌قدرها لایق سرمایه‌گذاری به‌منظور پیشرفت در حرفه‌تان نمی‌داند. درواقع، چنین سازمانی جای ماندن نیست و بهتر است سریع‌تر شغل خود را عوض کنید.

نه، به‌شرطی که همچنان جای رشد و ترقی برایتان وجود داشته باشد

ممکن است سازمان بخواهد فرصتی سخاوتمندانه دراختیارتان قرار دهد و این امکان را برایتان فراهم کند که به جایگاهی بالاتر ترقی کنید یا پروژه‌ای جدید عهده‌دار شوید. در این حالت، به‌جای خالی‌کردن میدان و ترک سازمان طرحی آماده کنید و در آن، درخواست ارتقای خود یا آمادگی‌ برای پذیرش مسئولیت‌های تازه را بیان کنید. بدین‌ترتیب، می‌توانید ورق را به‌نفع خودتان برگردانید. البته، تضمینی وجود ندارد که چنین راهبردی نتیجه‌بخش باشد؛ اما اگر سازمانتان به رشد و موفقیتتان تمایل نشان می‌دهد، احتمال بیشتری وجود دارد که در این مسیر موفق شوید و بتوانید کمی برای خود امتیاز بگیرید.

بله، به‌شرطی که قدیمی‌های سازمان ناگهان ساز رفتن کوک کنند

اگر اغلب کسانی که تا‌به‌امروز درکنارشان کار کرده‌اید، به‌مدت طولانی در سازمان حضور داشته‌اند، رفتن یک‌باره‌ی گروهی از آن‌ها می‌تواند نشانه‌ی این باشد که یک جای کار می‌لنگد: آیا به‌تازگی مدیری روی کار آمده که اوضاع را به کام همه تلخ کرده است؟ آیا مزایا حذف شده‌اند؟ تغییر چه چیزهایی کارمندان باسابقه‌ را به ترک سازمان متقاعد کرده است؟

ببینید چه عواملی در جهت منفی تغییر کرده و اگر دلیل کافی و قانع‌کننده پیدا کردید، آن‌گاه درباره‌ی رفتنتان راه چاره کنید و تصمیم درست بگیرید.

نه، به‌شرطی که جابه‌جایی شغلی در حوزه‌ی کاری‌تان مرسوم باشد

اگر تغییر شغل و جابه‌جایی نیرو، موضوعی متداول در حوزه‌ی کاری‌تان باشد، بهتر است درصورتی‌که شرایط مطلوبی دارید، فعلا فکر رفتن را از سرتان بیرون کنید. به‌طور مثال، می‌توان مشاغل حوزه‌ی فروش را در این زمره دانست؛ چراکه نیروهای فروش به‌دلیل روحیات خود و نیز ماهیت شغلی‌شان، ممکن است بارها از سازمانی به سازمان دیگر جابه‌جا شوند.

البته گاهی ممکن است رفتن یک نفر از سازمان، به استعفای تعدادی زیادی از دیگر همکاران منجر شود. در این وضعیت، خروج یک‌به‌یک هم‌تیمی‌ها از سازمان می‌تواند استرس و ترس زیادی به ما تحمیل کند.

باوجوداین، می‌توان از این شرایط به سود خود بهره برد. بنابراین، قبل از هرگونه تصمیم‌گیری درباره‌ی ماندن یا رفتن، شرایط خود را در کمال آرامش و به‌دقت ارزیابی کنید و در پی راهکار درست بگردید. شاید بتوانید این شرایط را به‌نفع خود تغییر دهید؛ مثلا مسئولیتی تازه بپذیرید یا عهده‌دار پروژه‌ای جدید شوید که همیشه به آن چشم داشتید یا حتی ارتقای شغلی پیدا کنید.

این نکته را ازیاد نبرید که هریک از ما دلیل خودمان را برای ترک کار داریم و این دلایل لزوما درباره‌ی افراد دیگر مصداق ندارد. بنابراین، اگر همچنان به کارتان علاقه دارید، پشت‌تان به آن گرم است، هیجان کافی برا‌ی‌تان وجود دارد و از احترام لازم در سازمان برخوردارید، جای نگرانی نیست و دلیلی ندارد برای رفتن دستپاچه شوید و تصمیم عجولانه‌ای بگیرید. یادتان باشد هدف اصلی شما باید پیداکردن شغلی جدید در شرکتی بهتر باشد؛ چراکه هرچه به‌مدت طولانی‌تری بیکار بمانید، متقاعدکردن شرکت‌ها درباره‌ی توانایی‌هایتان سخت‌ترخواهد شد. بنابراین درصورتی‌که تصمیم به ترک کار خود گرفتید، تلاش کنید روند شغلی خود را همچنان حفظ کنید.