فروش مستقیم ارز صادرکنندگان به واردکنندگان در سامانه جامع تجارت

به گزارش ویکی پلاست به نقل از دنیای اقتصاد، این روش به واردکنندگان این امکان را می‌دهد که ارز مورد نیاز خود را سریع‌تر از فرآیند بانکی تامین کنند؛ ضمن اینکه صرافی‌ها نیز از فرآیند مبادله حذف می‌شوند و فروش ارز صادراتی به واردات بی‌واسطه انجام خواهد شد.

اگرچه بخشنامه‌های ارزی سال ۹۷ برای رفع تعهد ارزی، این امکان را به صادرکنندگان می‌داد که ارز حاصل از صادرات خود را برای واردات کالاهای مورد نیاز خود یا واردات کالا توسط تجار دیگر استفاده کنند، ولی دست‌اندازهای واردات در سال گذشته موجب شد تا این روش نتواند تا اواخر سال ۹۷ به‌عنوان یکی از روش‌های رفع تعهد ارزی مورد استفاده قرار بگیرد. اما بخش‌خصوصی که بارها در این خصوص، اعلام کرده بود که این روش با توجه به ضوابط واردات و محدودیت‌های ثبت سفارش، کارآیی لازم را ندارد، با برگزاری جلسات متعدد با متولیان دولتی تجارت، سعی در برقراری این راه کرد.

چراکه پیش از آن تنها عرضه ارز در سامانه نیما برای رفع تعهد ارزی مورد استفاده قرار می‌گرفت. پس آن در ماه پایانی سال بالاخره تلاش‌ها به‌ثمر نشست و دست‌انداز استفاده از ارز صادراتی برای واردات و صادرات در مقابل واردات غیر برطرف شد. تاثیر رفع این دست‌اندازها به‌گونه‌ای بود که منابع خبری از تسریع بازگشت ارز صادراتی در اسفندماه ۹۷ خبر دادند.

روز سه شنبه هفته گذشته بود که روابط عمومی بانک مرکزی اعلام کرد: «با توجه به سیاست‌های ارزی اجرا شده و در راستای تسهیل امور تجارت خارجی کشور از محل واگذاری امتیاز پروانه‌های صادراتی ظرف یک ماه گذشته بالغ بر ۵/  ۱ میلیارد دلار واردات انجام شده است. ضمن اینکه در راستای اجرای سیاست تجارت خارجی بدون نفت کشور، فرآیند تسهیل تجارت خارجی واردات از محل صادرات غیرنفتی به‌صورت ویژه پیگیری شده و تا پایان فروردین ماه سال ۱۳۹۸ ارتباط مستقیم بین واردکنندگان و صادرکنندگان در سامانه جامع تجارت برقرار خواهد شد.» حال مسوول ارزی سامانه جامع تجارت با اشاره به فعال شدن بخش فروش مستقیم ارز صادرکنندگان به واردکنندگان در این سامانه از ابتدای اردیبهشت ۹۷، جزئیاتی از نحوه فروش ارز حاصل صادرات به واردکنندگان را تشریح کرده است.

حسین تاجیک در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم، در تشریح جزئیاتی از بخش ارزی سامانه جامع تجارت که قرار است به‌زودی فعال شود و ارتباط بین واردکنندگان و صادرکنندگان را برای مبادله ارزی میان این دو فراهم آورد، اظهار کرد: سال گذشته یکی از روش‌هایی که برای بازگشت ارز حاصل از صادرات مطرح شد، روش واردات در مقابل صادرات بود، ولی بهره‌مندی از این روش برای هر دو گروه صادرکنندگان و واردکنندگان با توجه به اینکه امکان شناسایی طرفین وجود نداشت، چندان امکان‌پذیر نبود و صادرکنندگانی که تمایل داشتند ارز حاصل از صادرات‌شان را به واردکنندگان بفروشند، نمی‌توانستند با واردکنندگانی که قصد واردات کالا داشتند، مرتبط شوند. با توجه به این مشکل، در اسفند سال گذشته مقرر شد سامانه جامع تجارت، امکانی برای شناسایی صادرکنندگانی که قصد فروش ارز حاصل از صادراتشان را داشتند و در مقابل، واردکنندگانی که به‌دنبال تامین ارز سریع‌تر از فرآیند بانکی بودند فراهم کند.

وی با بیان اینکه در حال حاضر این امکان در سامانه جامع تجارت فراهم شده و از ابتدای اردیبهشت ماه، این بخش فعال می‌شود، گفت: در این سامانه، صادرکنندگان می‌توانند میزان ارز حاصل از صادرات‌شان را ثبت کنند و این سامانه پس از احراز هویت شخصی و تجاری این افراد، نام و مقدار ارز آنها را در لیستی قرار می‌دهد و از طرف دیگر، واردکنندگانی که قصد خرید ارز دارند نیز پس از ثبت سفارش، اخذ تاییدیه بانک مرکزی و احراز هویت حقیقی و حقوقی‌شان، می‌توانند به این لیست دسترسی داشته باشند تا با این شیوه، به صادرکنندگانی که قصد فروش ارز خود را دارند، متصل شوند.

تاجیک افزود: این سامانه تنها کنترل هویت صادرکنندگان و واردکنندگان، همچنین چک کردن مجوزهای اولیه بازرگانی طرفین را انجام می‌دهد و هیچ دخل و تصرفی چه در تعیین قیمت خرید و فروش ارز و چه ثبت فرآیند معامله ارزی بین صادرکننده و واردکننده ندارد. مسوول ارزی سامانه جامع تجارت در پاسخ به این سوال که آیا محدودیتی در عرضه و فروش ارز حاصل از صادرات از نظر واحد پولی وجود دارد یا خیر گفت: در این سامانه تمام ارزهای حاصل از صادرات فارغ از واحد پولی قابلیت عرضه و خرید و فروش دارد و صادرکنندگان دارنده ارز می‌توانند تمام واحدهای پولی از جمله روپیه، روبل، دینار، دلار، درهم، یورو یا هر واحد پولی را در این سامانه ثبت کنند و هیچ محدودیتی در این بخش وجود ندارد.

وی تصریح کرد: پیش بینی ما این است با توجه به اینکه برخی از صادرکنندگان به دلیل اختلاف قیمتی میان قیمت سامانه نیما و بازار آزاد، تمایل و رغبت چندانی به فروش ارز خود در این سامانه نداشتند و از سوی دیگر برخی از واردکنندگان نیز به دلایلی تمایل داشتند، ارز مورد نیازشان را سریع‌تر از فرآیند موجود در سامانه نیما تهیه کنند، از این روش استقبال خواهند کرد؛ چراکه فعال شدن این سامانه می‌تواند مشکلات این بخش از صادرکنندگان و واردکنندگان را نیز برطرف کند؛ به عبارت دیگر، واردکنندگان می‌توانند سریع‌تر از گذشته ارز خود را تهیه کنند و در مقابل نیز صادرکنندگان می‌توانند ارز حاصل از صادرات خود را با قیمت توافقی بفروشند.

در همین راستا، محمد لاهوتی رئیس کنفدراسیون صادرات ایران در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» عنوان کرد: این اقدامات در جهت تکمیل فرآیند واگذاری ارز صادراتی به واردات است. وی گفت: استفاده از ارزهای صادراتی برای واردات خود یا واردات غیر، تقریبا تا بهمن ماه میسر نبود. اما در جلسات هفتگی بخش‌خصوصی با نمایندگان دولت مشکلات موجود در مسیر استفاده از این روش منعکس و رفع آنها موجب شد تا در اسفند شاهد سرعت گرفتن بازگشت ارز صادراتی به کشور باشیم. به گفته لاهوتی، قفل شدن این مسیر در شرایطی بود که هم صادرکننده تمایل داشت تا ارز خود را به واردکننده بدهد و هم واردکننده می‌خواست از این امکان استفاده کند. اما پیدا کردن فروشنده و خریدار برای هر دو طرف کار آسانی نبود.

او افزود: ‌از این رو، خودمان در تشکل‌های مرتبط با صادرات و واردات دست به کار شدیم و لیست‌هایی را از صادرکنندگان و واردات زیرمجموعه‌هایمان تهیه کردیم تا بتوانیم این ارتباط را برقرار کنیم. حال در سامانه جامع تجارت نیز درگاهی باز شده و این امکان را به واردکننده و صادرکننده می‌دهد تا یکدیگر را پیدا کنند و معامله را انجام دهند. اما به اعتقاد وی، نباید حضور در این درگاه برای دو طرف الزامی باشد. این مساله باید انتخابی باشد و هر کس تمایل دارد در این درگاه حضور یابد.

وی درخصوص تفاوت عرضه و تامین ارز از این روش با سامانه نیما نیز اظهار کرد: نرخ‌هایی که در سامانه نیما مشتری دارد، نرخ‌های پایین است. این در حالی است که این نرخ‌ها چندان برای فعالان بخش‌خصوصی جذاب نیست. در درگاه جدید سامانه جامع تجارت، نرخ ارز بدون محدودیت است و دو طرف با توافق کامل به یک نرخ مطلوب می‌رسند. از سوی دیگر، تخصیص ارز برای واردات در سامانه نیما زمانبر است. اما این روش می‌تواند این زمان را کاهش دهد. همچنین صرافی‌ها نیز به‌واسطه این ارتباط مستقیم حذف خواهند شد.