درباره بازارچههای مرزی مقرر شد با توجه به اهمیت این منافذ در دوران تحریم، وزارت کشور نسبت به سازماندهی آنها و ممانعت از قاچاق کالا به کشور اقدام کند. در مورد ارزش پایه کالای صادراتی اعلام شد که در جلسه سیاستگذاری ارزی، مصوب شده که قیمتگذاری ارزش پایه صادراتی بر مبنای دلار نیما تغییر کند که در این صورت مبلغ پیمان تا ۵۰ درصد کاهش مییابد در نهایت در مورد پیمانسپاری و واریز ارز صادراتی به سامانه نیما از نماینده بانک مرکزی خواسته شد که تا هفته جاری راهکار خود را برای ورود ارز از عراق و افغانستان اعلام کند و در صورت نداشتن راهحل، این کشورها از این مساله معاف شوند.
سیدحمید حسینی، دبیرکل اتاق مشترک ایران و عراق در کانال تلگرامی خود، از برگزاری نشستی خبر داده که هفته گذشته با حضور غلامحسین شافعی رئیس اتاق ایران، مجتبی خسروتاج رئیس سازمان توسعه تجارت، نمایندگانی از وزارت کشور، ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، بانک مرکزی، اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق، وزارت راه و شهرسازی و وزارت جهاد کشاورزی در دفتر رضا ویسه، معاونت هماهنگی و نظارت معاون اول رئیسجمهور برگزار شده است.
مشکل ارزش پایه صادراتی چیست؟
ارزش پایه صادراتی قیمتی است که از سوی کمیتهای با حضور نماینده گمرک، نماینده سازمان توسعه تجارت و نماینده تشکلهای مختلف صنفی و تولیدی برای هر کالا تعیین میشود.
هر تشکل بهصورت مجزا در این خصوص نظر خود را ارائه میدهد. اساس تعیین این ارزش نیز میانگین قیمتی است که آن کالای خاص در بازارهای بینالمللی به فروش میرسد. در واقع تمامی آمارهای صادراتی نیز براساس همین ارزش پایه صادرات محاسبه میشود. اما در سالهای گذشته، ارزش پایه صادراتی تا این اندازه اهمیت نداشت؛ چراکه اولا نوسانات نرخ ارز به این اندازه نبود و ثانیا صادرکننده ملزم به پیمانسپاری ارزی نبود. اما در حال حاضر با توجه به اینکه هم نرخ ارز نسبت به سال گذشته با افزایش چشمگیری روبهرو بوده و هم صادرکننده ملزم به تعهد ارزی است، تغییر ارزش پایه صادراتی مورد تاکید بخش خصوصی قرار گرفته است.
صادرکنندگان در حال حاضر عنوان میکنند که پس از نوسانات ارزی، کالاهای خود را با پایه صادراتی سال قبل نمیفروشند؛ بلکه بهدلیل افزایش نرخ ارز، قیمتهای صادراتی آنها به نصف رسیده است. بهعنوان مثال، ارزش پایه صادراتی خرما در سال گذشته یک دلار و ۷۰ سنت بوده؛ اما صادرکنندگان خرما امسال این محصول را ۹۰ سنت میفروشند. اما ارزش پایه صادراتی خرما در محاسبات گمرکی همان یک دلار و ۷۰ سنت است و تعهد ارزی که از صادرکنندگان این محصول اخذ میشود بر همین اساس است.
این در حالی است که ارزش صادرات خرما، امسال تقریبا به نصف ارزش سال گذشته رسیده است. در نتیجه صادرکننده مجبور به تعهدی میشود که نمیتواند از عهده آن برآید. از این رو بخش خصوصی خواهان واقعیسازی ارزش پایههای صادراتی است.
چرا کالاهای صادراتی ارزان شدند؟
دلیل کاهش ارزش کالاهای صادراتی در بازارهای بینالمللی به دو مساله برمیگردد. نخست اینکه صادرکنندگان میگویند: خریداران کالاهای ما بهدلیل اینکه از وضعیت دلار و ریال در کشور آگاه هستند، حاضر به خرید کالاهای ما با قیمت سال گذشته نیستند.
دوم آنکه با توجه به افزایش نرخ ارز، برای صادرکنندگان فروش کالا به نصف قیمت سال گذشته هم صرفه اقتصادی دارد. بهعنوان مثال اگر یک کالا با قیمت دو دلار در سال گذشته به فروش میرسید، معادل ریالی آن با احتساب نرخ دلار ۳۵۰۰ تومان، ۷ هزار تومان میشد. اما امسال اگر حتی این کالا را یک دلار بفروشد، معادل ریالی آن با احتساب نرخ ارز در سامانه نیما ۸۵۰۰ است؛ بنابراین دو دلیل را میتوان برای ارزانفروشی صادرکنندگان برشمرد؛ اول اینکه سود ریالی صادرکننده حتی با فروش نصف قیمت کالایش تامین میشود. چراکه هزینههای داخلی صادرات مانند حاملهای انرژی و حقوق و دستمزد، تغییر نکرده است.
دوم اینکه با ارزانتر فروختن کالا در بازارهای خارجی، میتواند رقابتپذیری خود را افزایش دهد. اما این دو مورد در شرایطی حاصل میشود که ارزش پایه صادراتی واقعی شود و در راستای آن صادرکننده تعهد ارزی دهد. حال آنکه برخی از کارشناسان بر این باورند که دولتچندان تمایلی به تغییر ارزش پایه صادراتی ندارد.
شاید بتوان مهمترین دلیل آن را آمارهای صادراتی دانست؛ چراکه آمارهای حال حاضر از صادرات براساس ارزش پایه صادراتی سال گذشته محاسبه میشود و واقعی نیست. چنانچه این آمارها براساس ارزش پایه صادراتی واقعی محاسبه شود، با کسری تجاری زیادی مواجه میشویم و این خواست دولت نیست که البته این شرایط پایدار نخواهد بود. حال در نشستی که نمایندگان بخش خصوصی با نمایندگان دستگاههای دولتی داشتند قرار شد این موضوع بررسی شود و نرخ ارز در سامانه نیما ملاک ارزش پایه صادراتی قرار گیرد. بر این اساس پیشبینی میشود که ارزش تعهدات ارزی ۵۰ درصد کاهش یابد؛ موضوعی که صادرکنندگان اعتقاد دارند چنانچه عملیاتی شود، انگیزه صادرات نیز افزایش مییابد.
تعیین تکلیف تعهد ارزی
البته صادرکنندگانی که در بازارهای عراق و افغانستان فعالیت دارند علاوه بر ارزش پایه صادراتی، مشکل مهم دیگری نیز دارند. مهمترین مشکل آنها به پیمانسپاری ارزی برمیگردد که در جلسه مذکور درخصوص آن صحبت شده است.
حمید حسینی، دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق درباره جزئیات این جلسه اظهار کرده است: «موضوع پیمانسپاری ارزی، نحوه بازگشت ارز صادراتی به کشور و همچنین قیمتگذاری ارزش پایه کالاهای صادراتی بهعنوان نگرانیها و دغدغههای اصلی تجار و فعالان بازار عراق در این جلسه مطرح شد و مورد تاکید قرار گرفت.
او با بیان اینکه شرایط فعلی موانع جدی را در بازگرداندن ارز حاصل از صادرات به کشور ایجاد کرده، گفته است: «شیوههای فعلی برای پیمانسپاری ارزی مورد اعتراض بازرگانان است؛ چراکه اخیرا صادرات به عراق هم با افت ۳۰ درصدی روبه رو شده است.
در جلسه اخیری که برگزار شد، سعی شد که ابعاد مختلف این موضوعات مورد بررسی قرار گیرد. در ابتدای جلسه گزارشی از وضعیت بازارچههای مرزی ارائه و مشکلات مربوط به ورود قاچاق کالا از این مناطق بررسی شد. همچنین برخی اقدامات صورتگرفته برای کاهش و جلوگیری از ورود قاچاق کالا از این بازارچهها عنوان شد و در نهایت مقرر شد که وزارت کشور تصمیم اصلی را در این زمینه اتخاذ کند.
او تصریح کرده است: «باید به این موضوع توجه کنیم که خیلی از تجار عراقی علاقهای به معامله از طریق سیستم بانکی ندارند؛ چون سیستم بانکی چندان در این کشور جا نیفتاده است و بهطور کلی نظام بانکی عراق بهروز نیست و بیشتر شبیه صندوقهای سرمایهگذاری و صرافی است که حتی شعبههای آن هم بسیار محدود است.
موضوع بازگشت ارز صادراتی از طریق پول ملی عراق یا افغانستان چندی پیش از سوی وزیر صنعت، معدن و تجارت هم مطرح شده است؛ البته این موضوع پیش از این از سوی بخش خصوصی بهعنوان پیشنهاد ارائه شده بود که گفته میشود بانک مرکزی در اینخصوص پاسخی نداد.
حسینی میگوید: «اگر بانک مرکزی راهکار و ساز و کاری برای بازگشت ارز صادراتی ندارد یا باید صادرکنندگان به این دو کشور را از پیمانسپاری معاف کند یا روش دیگری را ارائه دهد. اما ادامه شرایط فعلی جز نگرانی و ضرر دستاوردی برای صادرکنندگان بهدنبال ندارد.»
دبیر کل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق با اشاره به مشکلاتی که در قیمتگذاری ارزش پایه کالاهای صادراتی وجود دارد، گفته است: «حتی اگر بانک مرکزی راهکاری برای بازگشت ارز صادراتی پیدا کند، امکان آن بهدلیل ارزش پایه فعلی کالاهای صادراتی وجود ندارد، چون عملا صادرکننده امکان بازگشت آن میزان ارز را ندارد.
یحیی آلاسحاق، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق نیز در ارتباط با شرایط فعلی بازگشت ارز صادراتی از دو کشور عراق و افغانستان و پیشنهادات فعالان اقتصادی این دو کشور گفت: در رابطه با موضوع پیمانسپاری برای دو کشور عراق و افغانستان در حالحاضر به اشکالی ارز صادراتی به کشور باز میگردد؛ اما هنوز دو کشور معاملات با پول ملی را بهصورت رسمی نپذیرفتهاند. نوع معاملات با عراق و افغانستان متفاوت است و آنچه به صادرکننده ما از طرف خریداران عراقی داده میشود،ریال است چون تجار عراقی عمدتا از ایران با ریال خرید میکنند.
وی افزود: در حالحاضر بعضا خریداران عراقی کالاهای ما را از در کارخانه یا در مرز خریداری میکنند و در ازای آن ریال میدهند یا در مواردی معاملات را از طریق صرافیها انجام میدهند. در واقع بهدلیل محدودیتهای بانکی که از طرف عراقیها وجود دارد، امکان بازکردن السی برای صادرکنندگان ما وجود ندارد؛ اما اخیرا با صحبتهایی که بین مقامات دو کشور صورت گرفته است، شرایط مهیا شده است که امکان مبادله با ریال و دینار بهوجود بیاید و پول ملی دو کشور ملاک قرار بگیرد. اگر این تصمیم اجرایی شود خیلی از مشکلات در تجارت میان دو کشور حل و فصل خواهد شد.
دیدگاه خود را بنویسید
پتروشیمی ها
- آبادان
- آرتان پترو کیهان
- آریا ساسول
- اروند
- امیرکبیر
- ایلام
- Hyosung Topilene
- Ismail Resin Limited
- Reliance Industries Limited - هند
- بانیار پلیمر گنبد
- بندرامام
- پارس
- پتروپاک مشرق زمین
- پلی استایرن انبساطی سهند
- پلی استایرن انتخاب
- پلی اکریل ایران
- پلی پروپیلن جم (جم پیلن)
- پلی نار
- پلیمر کرمانشاه
- تبریز
- تخت جمشید
- تخت جمشید پارس
- تندگویان
- تولیدی پلاستیک ایسین
- جم
- خوزستان
- دی آریا پلیمر
- رجال
- شازند
- غدیر
- قائد بصیر
- قیام نخ
- کردستان
- گلپایگان
- لاله
- لرستان
- مارون
- محب بسپار ایده گستر
- محب پلیمر قم
- مهاباد
- مهر
- میاندوآب
- نوید زرشیمی
- هشت بهشت کیش
- هگمتانه
مطالب مرتبط
- صادرات به عراق و افغانستان ۷۶ درصد افزایش یافت
- سوریه کانال صادرات کالای ایرانی به کشورهای عربی میشود
- افت ۴ درصدی صادرات آلمان به ایران در ۸ ماهه ۲۰۱۸ / / دلیل چه بود؟
- برخی از مشکلات رایج مدیران
- ۲۱ عادت در برنامه روزانه مدیران موفق
- دو برابر مدیران دیگر زمان داشته باشیم
- چرا برخی مدیران استراتژیهای شکستخورده را ادامه میدهند؟