بهانه‌های واهی پتروشیمی‌ها برای تزریق نکردن تزریق ارز 4200 تومانی به نیما

به گزارش ویکی پلاست به نقل از فارس، احمد مهدوی، دبیر انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی اخیرا با اشاره به برگزاری جلسه اخیر با معاون اول رئیس جمهور و با تاکید بر اینکه تزریق ارز صادراتی پتروشیمی ها به قیمت 4200 تومانی تبعاتی دارد که دولت باید به پتروشیمی‌ها کمک کند، گفت: «در این جلسه بیشتر در خصوص تزریق ارز 4200 تومانی بحث و گفت وگو شد. در این جلسه رسما گفته شد شرکت های پتروشیمی نیازهای مختلف صنعتی و تجهیزاتی دارند و نمی توانند 100 درصد ارز خود را وارد سامانه نیما کنند و برای خرید تجهیزات دوباره ارز دریافت کنند.

نکته دیگری که در این جلسه مطرح شد زیان دیدن بسیاری از مجتمع های پتروشیمی بود که به اطلاع معاون اول رئیس جمهور رساندیم. پتروشیمی تندگویان ماهانه 35 میلیارد تومان زیان می‌دهد و به همین دلیل تصمیم گرفته شد تا کارگروهی تشکیل شود و به مشکلات پتروشیمی‌ها رسیدگی شود که البته تشکیل کارگروه منع قانونی ندارد و اولین جلسه آن بعد از ماه رمضان برگزار می شود». مهدوی با اشاره وضعیت بد پتروشیمی‌های خوراک گاز گفت: «درباره پتروشیمی شیراز نیز پیش بینی می‌شود امسال 250 میلیارد تومان زیان دهد که علت های آن باید مورد توجه قرار گیرد».

درباره ادعاهای مطرح شده توسط دبیر انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی درباره میزان نیاز پتروشیمی ها به ارز برای خرید تجهیزات و زیان ده بودن پتروشیمی خوراک مایع تندگویان و پتروشیمی خوراک گاز شیراز، نکات زیر مطرح است:

1- با بررسی صورت های مالی برخی از واحدهای پتروشیمی تنها بخش اندکی از بهای تمام شده درآمد عملیاتی بابت خرید تجهیزات صنعتی و اقلام مورد نیاز وارداتی هزینه می شود. به طور مثال پتروشیمی مارون در سال 1396 تنها 216 میلیارد تومان از 3 هزار میلیارد تومان بهای تمام شده، با فرض وارداتی بودن صرف خرید تجهیزات صنعتی، خرید لوازم یدکی کرده است. جدول ذیل میزان بهای تمام شده درآمد عملیاتی، هزینه خرید تجهیزات صنعتی و نسبت خرید تجهیزات به کل بهای تمام شده درآمد (به درصد) برخی از واحدهای پتروشیمی در سال 1396 و 1395 را نشان می‌دهد.

همانطور که در جدول بالا مشاهده می شود، در صورت وارداتی بودن کل هزینه خرید تجهیزات، کمتر از 8 درصد از هزینه های کل برخی از واحدهای پتروشیمی را در برمیگرد که این رقم در مقابل بهای تمام شده درآمد ناچیز است و نیاز به ارز جهت واردات برخی تجهیزات بسیار کم است.                                                                                    

2- علل مختلفی در زیان ده بودن پتروشیمی تندگویان نقش دارد. پتروشیمی تندگویان یک واحد میان مجتمعی است و خوراک خود را از پتروشیمی مارون، نوری و فناوران دریافت می کند و یکی از مسائل مهم این واحد مشکل در تامین خوراک از واحدهای پتروشیمی مارون، نوری و فناوران است زیرا واحدهای نامبرده علاقه بیشتری به صادرات محصولات خود دارند. جالب اینجاست که تمام واحدهای پتروشیمی نامبرده در قالب یک هلدینگ فعالیت می‌کنند و می توانند جهت کاهش هزینه های پتروشیمی تندگویان، تخفیف خوراک دهند.

مساله بعدی پتروشیمی تندگویان مشکلات در فرایند تولید این واحد است که نیاز به بهینه سازی عملکرد تولید و صرف هزینه دارد. پتروشیمی تندگویان یکی از واحدهای پتروشیمی هلدینگ خلیج فارس است که این هلدینگ بخش زیادی از واحدهای پتروشیمی کشور را در اختیار دارد و از لحاظ اقتصادی در شرایط مطلوبی قرار دارد و می تواند به راحتی مشکلات فنی پتروشیمی تندگویان را حل نماید اما در حالی که این هلدینگ بخش زیادی از سرمایه خود را در ساخت پروژه های پتروشیمی تولید کننده اوره، آمونیاک و متانول هزینه کرده است که تنها به دلیل خوراک ارزان و بازار صادراتی مطلوب سرمایه گذاری نموده است. این در حالی است که پتروشیمی تندگویان تنها تولید کننده پلی اتیلن ترفتالات کشور است و خوراک بسیاری از شرکت های پایین دستی کشور را تامین می نماید و جا دارد این هلدینگ بخشی از درآمدهای هنگفت خود را صرف بهبود فرایند تولید پتروشیمی تندگویان نماید.

منبع: سایت کدال/ اعداد به میلیون ریال

از طرفی بسیاری پتروشیمی های هلدینگ خلیج فارس مانند پتروشیمی پارس، آریاساسول، بندر امام خمینی ره، اروند دارای بالاترین حاشیه سود هستند و مطمئنا پتروشیمی تندگویان نیز با اصلاح موارد عنوان شده می تواند شرایط اقتصادی مطلوبی را به دست آورد. با توجه به آنچه گفته شد، مشکلات پتروشیمی تندگویان ارتباطی به سیاست های دولت ندارد که انتظار داشته باشیم دولت تبعات آن را بپذیرد.                                                                                                                                                                   
3- ادعای وضعیت بد پتروشیمی های خوراک گاز صحیح نیست و نباید به دلیل وضعیت اقتصادی نامطلوب پتروشیمی شیراز که 55 سال از قدمت آن می گذرد، گفته شود وضعیت اقتصادی پتروشیمی های خوراک گاز بد است زیرا واحدهای پتروشیمی متعددی خوراک گاز متان دریافت می کنند و مانند پتروشیمی شیراز محصول اوره و آمونیاک تولید می کنند و از وضعیت اقتصادی خوبی برخوردار هستند مانند واحدهای پردیس و خراسان و امثال آنها. می توان با مقایسه صورت های مالی پتروشیمی شیراز و پتروشیمی خراسان که هر دو محصول مشترک و با ظرفیت های مشابه فعالیت می کنند علت اصلی زیان ده بودن پتروشیمی شیراز را روشن نمود. همانطور که در صورت های مالی این دو پتروشیمی مشاهده می شود، با توجه به اینکه سود ناخالص پتروشیمی شیراز بیش از پتروشیمی خراسان است اما به دلیل هزینه های فروش، اداری و مالی بالای پتروشیمی نامبرده در نهایت سود خالص پتروشیمی شیراز منفی شده و سود خالص پتروشیمی خراسان حدود 257 میلیارد تومان بوده است.   

البته همانطور که درصورت مالی مندرج در گزارش نیز نشان داده شده، علت افزایش هزینه های پتروشیمی شیراز در هزینه های حقوق دستمزد و سایر مزایای پرسنل است که حدود 4.5 برابر پتروشیمی خراسان است و این در حالی است که هر دو پتروشیمی از لحاظ ظرفیت و از لحاظ تعداد نیروی پرسنل تقریبا برابر هستند.

از سوی دیگر، همانطور که در صورت مالی نشان داده شده است علت بعدی کاهش سود خالص پتروشیمی شیراز هزینه های تسعیر ارز تسهیلات فاینانس و بانکی و هزینه های بانکی که شامل بازپرداخت تسهیلات دریافتی می باشد که رقم بالایی در مقایسه دیگر هزینه های این پتروشیمی می باشد که البته این هزینه ها در هر سال در حال افزایش نیز می باشد. حال باید مدیران پتروشیمی نامبرده، علت دریافت چنین فاینانسی را اعلام نماید زیرا این پتروشیمی با دریافت این فاینانس نیز زیان ده می باشد.                                                                                                                               

از آنجایی که سهم بالای مالکیت این پتروشیمی در اختیار گروه گسترش نفت و گاز پارسیان است، می توان به این نتیجه رسید که گروه گسترش نفت گاز پارسیان از محل درآمد این پتروشیمی در این سال ها توانسته است پتروشیمی های دیگر اوره آمونیاک مانند پتروشیمی پردیس 1 و 2 رو به بهره برداری رساند و وقت آن رسیده است که گروه مذکور جهت کاهش مصرف گاز طبیعی کشور و زیان هر ساله پتروشیمی شیراز به فکر تعطیلی این واحد باشد.                    

در مجموع، ادعاهای مهدوی درباره مشکلات گسترده صنعت پتروشیمی کشور صحیح نیست و این موارد صرفا با هدف اخذ امتیازهای بیشتر از دولت در ازای الزام پتروشیمی ها به تزریق ارز صادراتی با قیمت 4200 تومان به سامانه نیما بیان شده است.  متاسفانه این سیاست منفعت طلبانه انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی هم کارآمد بود و همان روز انتشار این مصاحبه، دولت با درخواست پتروشیمی ها با محاسبه قیمت خوراک آنها با ارز 3800 تومانی (کالاهای اساسی) به جای ارز مرجع (4200 تومان) موافقت کرد بدون آنکه این پتروشیمی ها عملا الزام خاصی به تزریق ارز صادراتی با قیمت 4200 تومان به سامانه نیما داشته باشند.