واقعیت‏‌های اقتصادی؛ سدی در برابر رشد پایدار

به گزارش ویکی پلاست به نقل از دنیای اقتصاد، بسیاری از سرمایه‌گذاران با یادآوری تجربه توافق برجام در سال ۲۰۱۵، امیدوارند که چنین تحولی بتواند بار دیگر موجی از رونق را به تالار شیشه‌‌ای بورس تهران بازگرداند. در صورت تحقق توافق سیاسی، بازار سهام در کوتاه‌‌مدت شاهد واکنش‌‌های مثبتی خواهد بود.

کاهش فشارهای بین‌المللی، بهبود انتظارات در خصوص نرخ ارز و امید به ورود سرمایه‌گذاری خارجی می‌‌تواند به رشد سریع شاخص‌‌های بورسی منجر شود. تجربه‌‌های گذشته نشان داده است که اخبار مثبت سیاسی، حتی در صورتی که موقتی باشد، می‌‌تواند هیجان زیادی در میان سرمایه‌گذاران ایجاد کند.

در دوره پس از برجام، برخی نمادهای بورسی، به‌‌ویژه در صنایع صادرات‌‌محور مانند پتروشیمی و فلزات اساسی، رشد چشم‌گیری را تجربه کردند. این خوش‌بینی‌‌ها می‌‌توانند نقدینگی جدیدی را به بازار تزریق کنند. 

سرمایه‌گذاران خرد که بخش قابل‌‌توجهی از معاملات بورس تهران را تشکیل می‌دهند، در چنین شرایطی با شتاب وارد بازار می‌‌شوند. این هجوم می‌‌تواند به افزایش تقاضا برای سهام شرکت‌های بزرگ و شاخص‌‌ساز منجر شود و شاخص کل بورس را در کوتاه‌‌مدت به سطوح بالاتری برساند.  

با وجود این چشم‌‌انداز مثبت در کوتاه‌‌مدت، واقعیت‌‌های اقتصادی ایران از چالش‌‌های عمیق‌‌تری حکایت دارند که می‌‌توانند مانع تداوم رشد بازار شوند. اقتصاد ایران سال‌هاست که با مشکلات ساختاری دست‌‌وپنجه نرم می‌کند. بسیاری از صنایع کلیدی کشور، از جمله نفت، گاز و پتروشیمی، به دلیل کمبود سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌‌ها و فناوری‌‌های قدیمی، با محدودیت‌های جدی در ظرفیت تولید مواجه هستند.

این موضوع باعث شده است تا حتی در صورت بهبود شرایط سیاسی، این صنایع نتوانند به‌سرعت از فرصت‌‌های جدید بهره‌‌مند شوند. از سوی دیگر، بحران انرژی یکی از موانع اصلی پیش‌روی صنایع ایران است. کمبود برق و گاز، به‌‌ویژه در فصول سرد و گرم سال، تولید را در بسیاری از کارخانه‌‌ها مختل کرده و هزینه‌‌های تولید را افزایش داده است.

این معضل که به چالشی مزمن تبدیل شده، بهره‌‌وری شرکت‌های بورسی را کاهش داده و سودآوری آنها را تحت‌تاثیر قرار داده است.

تورم و سیاست‌‌های مالی؛ چالش‌‌های همیشگی

تورم بالا یکی دیگر از واقعیت‌‌های اقتصادی ایران است که تاثیر مستقیمی بر بازار سرمایه دارد. این پدیده نه‌‌تنها ارزش واقعی دارایی‌‌ها را کاهش می‌دهد، بلکه اعتماد سرمایه‌گذاران به بازار را نیز تضعیف می‌کند. در کنار این، نبود قوانین شفاف و پایدار در حوزه کسب‌وکار و مالیات‌‌ستانی، ریسک فعالیت اقتصادی را افزایش داده است.

شرکت‌های بورسی که باید در محیطی پیش‌بینی‌‌پذیر فعالیت کنند، اغلب با تغییرات ناگهانی در سیاست‌‌های مالیاتی یا مقررات تجاری مواجه می‌‌شوند. این بی‌‌ثباتی، سرمایه‌گذاری بلندمدت را دشوار کرده و مانع شکل‌‌گیری رشد پایدار در بورس می‌شود.

علاوه بر این، ساختار خود بازار سرمایه نیز با مشکلاتی مواجه است. نبود شفافیت کافی در گزارش‌‌های مالی برخی شرکت‌ها، دخالت‌‌های غیرحرفه‌‌ای در قیمت‌گذاری سهام و رفتارهای هیجانی سرمایه‌گذاران، از جمله عواملی هستند که اعتماد عمومی به بورس را کاهش داده‌‌اند. این مسائل، حتی در صورت بهبود شرایط سیاسی، می‌‌توانند مانع تبدیل شدن بورس تهران به یک بازار بالغ و پایدار شوند.

چشم‌‌انداز بلندمدت؛ نیاز به اصلاحات عمیق

در حالی که توافق سیاسی می‌‌تواند در کوتاه‌‌مدت موجی از خوش‌بینی و رشد را به بورس تهران تزریق کند، کارشناسان تاکید دارند که بدون اصلاحات ساختاری در اقتصاد کلان، این رشد نمی‌‌تواند پایدار باشد.

بازار سرمایه، در نهایت، آینه‌‌ای از واقعیت‌‌های اقتصادی یک کشور است. تا زمانی که چالش‌‌هایی مانند کمبود سرمایه‌گذاری، بحران انرژی، تورم بالا و نبود قوانین شفاف برطرف نشوند، نمی‌‌توان انتظار داشت که بورس تهران به یک بازار پیشرو و قابل‌‌اعتماد تبدیل شود.

به‌منظور دستیابی به رشد پایدار در بازار سرمایه، دولت و نهادهای اقتصادی باید روی بهبود زیرساخت‌‌های صنعتی، افزایش شفافیت در بازار و ایجاد محیطی باثبات برای کسب‌وکار تمرکز کنند. سرمایه‌گذاری در فناوری‌‌های جدید، رفع موانع تولید و اصلاح سیاست‌‌های پولی و مالی از جمله اقداماتی هستند که می‌‌توانند زمینه‌‌ساز رشد بلندمدت بورس شوند.  

بنابراین توافق احتمالی با آمریکا می‌‌تواند در کوتاه‌‌مدت، موجی از خوش‌بینی را به بورس تهران تزریق کند و شاخص‌‌ها را به سطوح بالاتری برساند؛ اما بدون اصلاحات عمیق در ساختارهای اقتصادی و بازار سرمایه، این رشد تنها مقطعی خواهد بود.

سرمایه‌گذاران باید با نگاهی واقع‌‌بینانه به این تحولات بنگرند و به جای تصمیم‌گیری‌‌های هیجانی، به تحلیل دقیق عوامل بنیادین اقتصاد و بازار توجه کنند. آینده بورس تهران، بیش از آنکه به اخبار سیاسی وابسته باشد، به توانایی کشور در غلبه بر چالش‌‌های ساختاری خود گره خورده است.

ویکی پلاست | مرجع بازار صنعت پلاستیک